چکیده: نیمرخ های عرضی سواحل ماسه ای نقش بهینه ای در تحلیل و طراحی مناطق بندری اعم از بنادر تجاری و ماهیگیری دارند، زیرا نیمرخ عرضی روند تغییرات عمق را در این محدوده مشخص می کند. این منطقه فعال معمولا از خط ساحل تا نقطه ای در دور از ساحل که حرکت رسوب ناشی از موج موثر کوچک است، امتداد می یابد. معادلاتی که از سال های 1980 تا کنون در تعیین پارامتر های مهم مربوط به طراحی سازه های دریایی نظیر آبشکن ها، اسکله ها، دیوار های ساحلی و لوله های کف دریا که از منطقه ساحل عبور می کنند، بدست آمده است، همواره دارای خطاهایی بوده است که این امر باعث ایجاد ریسک طراحی بالاتر و در نتیجه آن هزینه های گزافی می شود. در این تحقیق نیمرخ های عرضی سواحل جنوبی دریای خزر با توجه به داده های اندازه گیری شده توسط مرکز ملی مطالعات و تحقیقات دریای خزر مورد بررسی قرار گرفته و نوع نیمرخ های عرضی و تعداد پشته های آن تعیین می شود. در ادامه با توجه به داده های موجود و آنالیز رگرسیون و الگوریتم بهینه سازی TLBO، معادلات متغیر های هندسی نیمرخ عرضی که دارای کمترین خطا می باشند به عنوان معادلات منطبق بر نیمرخ های عرضی دریای خزر ارائه می شوند. براساس نتایج بدست آمده، رفتار نواحی ساحلی دریای خزر ماهیتی طوفانی با ساحل فرسایشی دارد که امکان شکل گیری نیمرخ های چند پشته ای (سه پشته) در آن بسیار بالا است و پارامترهای هندسی نیمرخ های عرضی شامل فاصله ابتدای اولین پشته تشکیل شده تاخط ساحل و عمق آن، فاصله تاج مرتفع ترین پشته تا خط ساحل و عمق آن، فاصله انتهایی اخرین پشته تشکیل شده تا خط ساحل و عمق آن، حجم مرتفع ترین پشته و حجم کل پشته های تشکیل شده با استفاده از آنالیز رگرسیون و الگوریتم بهینه سازی TLBO با کمترین مقادیر خطا بدست آمده است.