چکیده: امروزه با توجه به گسترش روز افزون محیط های شهری، افزایش تراکم سازه های سطحی و کمبود فضای لازم برای حمل و نقل درون شهری، نیاز به اجرای سازه های زیرزمینی نظیر تونل و ایستگاه های زیرزمینی مترو در محیط های شهری بیش از گذشته احساس می شود. یکی از عوامل حائز اهمیت در اجرای ایستگاه های عمیق مترو در محیط های شهری انتخاب روش مناسب حفاری است؛ که تأثیر به سزایی در پایداری فضای اطراف تونل در حین حفاری، نشست های سطحی ناشی از حفاری و هم چنین پایداری درازمدت محیط حفاری شده )ایستگاه مترو( دارد. اطمینان از عدم ریزش تونل در حین و بعد از اجرا و هم چنین عدم ایجاد تغییر شکل های نامناسب در سازه های سطحی، از جمله اهداف اصلی طراحان تونل ها به حساب می آیند. از این رو شناخت و بررسی رفتارهای متقابل تونل، خاک و سازه ی سطحی اهمیت زیادی داشته و باید مورد بررسی قرار گیرد. لذا، در پژوهش حاضر به مطالعه ی این رفتارها و مقایسه ی آن ها با مقادیر مانیتورینگ نشست در ایستگاه خط2 قطار شهری واقع در میدان شهدای مشهد پرداخته ایم. هدف این پژوهش بررسی اثر حفاری زیرزمینی بر رفتار سطحی خاک است که در آغاز، تحقیق های انجام گرفته توسط سایر پژوهشگران در این زمینه بررسی شده است. اکثر این مطالعات با استفاده از روش شبیه سازی عددی و نرم افزارهای اجزا محدود صورت گرفته است. در موارد معدودی نیز، صحّت سنجی مدل عددی به روش مقایسه ی نتایج مدل با نتایج ابزارنگاری تونل حفاری شده ی واقعی انجام شده است. از آنجا که مطالعات گذشته به بررسی نشست تحت تأثیر حفاری مکانیزه پرداخته و مقایسه ای با نتایج ابزار دقیق صورت نگرفته است؛ لذا در این پژوهش، نشست سطحی تحت تأثیر حفاری زیرزمینی و مقایسه ی آن با دو مدل دو بعدی و سه بعدی از حفاری انجام شده در ایستگاه خط2 قطار شهری واقع در میدان شهدای مشهد بررسی شده است. هم چنین این نکته را یادآور می شویم که با توجه به نکات مثبت و منفیِ شیوه های متفاوت و امکانات موجود، روش شبیه سازی عددی به کمک دو نرم افزار اجزا محدود PLAXIS 2D ver. 8.6 و PLAXIS 3D برای انجام این پژوهش انتخاب شده است. با کمک مدل عددی ساخته شده، تغییرات سطوح متفاوت مربوط به تونل و خاک اطراف آن، مورد بررسی قرار گرفت.