چکیده: هدف از انجام این تحقیق مقایسه روش‌های بهسازی زیرسازی خطوط موجود شبکه راه‌آهن شمال شرق کشور به‌منظور ارتقاء سرعت است. همچنین با توجه به‌ضرورت توسعه حمل‌ونقل عمومی در ایران و ارتقاء سرعت در شبکه راه‌آهن سرتاسری کشور، اصلاح اشکالات زیرسازی خطوط موجود، از نکات کلیدی به‌منظور رسیدن به این هدف است. لذا این تحقیق به بررسی این اشکالات و راهکارهایی در جهت اصلاح آن پرداخته است. روش کار : به‌منظور آشنایی با حمل‌ونقل سریع ریلی، به بررسی مفاهیم، خصوصیات و نیازمندی‌های خطوط پرسرعت و تاریخچه آن در ایران و کشورهای دیگر پرداخته‌شده است. ضوابط زیرسازی راه‌آهن پرسرعت با استفاده از دستورالعمل طراحی و نظارت بر روسازی راه‌آهن سریع‌السیر (نشریه شماره ۳۹۴) که مبتنی بر منابع و مدارک اتحادیه بین‌المللی راه‌آهن‌ها (UIC) و آیین‌نامه‌ها مای معتبر دنیا نظیر AREMA, با در نظر داشتن معیارهای تجربی رایج در کشور ارائه‌شده است. مکانیسم‌های مختلف خرابی در زیرسازی خطوط راه‌آهن با ارائه تصویر و دلایل ایجاد شرح داده‌شده است روش‌های ارزیابی بستر خطوط راه‌آهن با استفاده از روش‌های آزمایش برجا، آزمایشگاهی و ژئوفیزیکی موردبررسی قرارگرفته است. روش‌های مقاوم‌سازی زیرسازی خطوط موجود راه‌آهن همراه با مختصر شرح اصول روش‌ها و مقایسه روش‌ها ازنظر دامنه کاربرد و اصول فنی ارائه‌شده است. بهسازی زیرسازی خطوط راه‌آهن سریع‌السیر مالزی همراه با نگاهی دقیق بر طراحی، اجرای روش‌های بهسازی، استفاده از آزمایش‌های باربری صفحه و ابزار گذاری‌های میدانی برای اندازه‌گیری تأثیرگذاری روش‌های بهسازی زمین به‌عنوان مطالعه موردی موردبررسی قرارگرفته است مطالعات موردی انجام‌شده در خطوط راه‌آهن شمال شرق محور گرمسار (ایستگاه یاتری) – ایستگاه نقاب به‌منظور شناسایی نقاط بحران‌ساز جهت ارتقاء سرعت و راهکارهای منطبق با امکانات موجود در کشور به‌منظور رفع آن ارائه‌شده است. سوابق تاریخی نحوه استفاده از تکنیک‌های بهسازی در خطوط راه‌آهن کشورهای آلمان، استرالیا، کشورهای اسکاندیناوی، ایالات‌متحده آمریکا و مالزی ارائه‌شده است. نتیجه‌گیری: مقاوم‌سازی زیرخاک زیرخط آهن موجود و هم‌زمان با آن حفظ عملیات قطار کار بسیار مشکلی است. هم‌چنین رسیدن به دو هدف تثبیت کامل خاک و به حداقل رساندن تأثیر آن بر هندسه خط آهن به‌طور هم‌زمان نیز بسیار سخت است . در این تحقیق روش‌های مقاوم‌سازی شرح داده‌شده از روش‌های اصلی اخیر به‌حساب می‌آیند که موجب کاهش نشست، مشکلات پایداری و ارتعاشی مربوط به راه‌آهن می‌شوند. در بسیاری از موارد تثبیت و بهسازی خاک به ابزارها و ماشین‌آلات پیمانکاران بستگی دارد آنان روش‌هایی را ابداع می‌کنند که مناسب با شرایط ژئوتکنیکی آن ناحیه (کشور) و هم‌چنین امکانات آنان سازگاری داشته باشند. جایگزینی ارتعاشی با ستون‌های سنگی قابل‌استفاده در انواع مختلف خاک‌ها از رس‌های نرم تا ماسه‌های سست بوده و به کمک آن المان‌های تسلیح‌کننده قوی‌تر باقابلیت فشردگی کمتر و مقاومت برشی بالا ایجاد می‌شوند. علاوه بر بهبود مشخصات مقاومت و تغییر شکل، ستون‌های سنگی خاک برجا را متراکم می‌کنند، سبب زهکشی سریع اضافه فشار آب منفذی تولیدشده می‌شوند، تحکیم را سرعت می‌بخشند و نشست‌های پس از ساخت را به حداقل می‌رسانند. نتایج حاصل از آزمایش‌ها متعدد بارگذاری و صفحات نشست نشان داد که ملزومات عملکرد دقیق پروژه خط آهن جدید برآورده گردید. بهسازی خاک به روش اختلاط عمیق خشک خاک قابل‌استفاده در انواع مختلف خاک‌ها از رس‌های نرم تا ماسه‌های سست بوده و به کمک آن المان‌های تسلیح‌کننده قوی‌تر باقابلیت فشردگی کمتر و مقاومت برشی بالا ایجاد می‌شوند.