چکیده: بررسی موضوع ظرفیت باربری و نشست خاک زیر پی بیش از یک قرن است که مورد توجه پژوهشگران و مهندسین ژئوتکنیک قرار گرفته و در همین راستا روابط متعددی برای تخمین نشست و ظرفیت باربری نهایی و مجاز خاک زیر پی طی این سال ها ارائه گردیده است. با توجه به نوع خاک و شکل پی و عمق مدفون پی مقادیر ظرفیت باربری دست خوش تغییرات زیادی می شود. امروزه پی های گسترده و نواری سهم عمده ای را در ساخت و سازها به خود اختصاص داده اند که با توجه به این موضوع در تحقیق حاضر سعی شده است تا با درنظر گرفتن پی های گسترده و نواری روی خاک های ریزدانه(رس) و درشت-دانه(ماسه) اشباع و غیراشباع تحت بارگذاری در شرایط زهکشی شده و زهکشی نشده ظرفیت باربری و نشست در حین ساخت با استفاده از روش اجزای محدود مورد بررسی قرار گیرد. برای رسیدن به اهداف فوق از نرم افزار PLAXIS 3D Foundation استفاده شده است. به منظور بررسی اثر نسبت بیش تحکیمی در رس های اشباع و غیراشباع در تخمین نشست و ظرفیت باربری خاک زیر پی، سه نسبت بیش تحیکمی (OCR=1 ، OCR=3 ، OCR=8) برای خاک رسی اشباع و غیراشباع مورد بررسی قرار گرفته است. در رس های اشباع در حین ساخت با توجه به وجود دو نوع نشست یعنی نشست آنی و نشست تحکیمی، برای تخمین نشست آنی در این خاک ها اعمال بار مرده نهایی در طی یک روز درنظر گرفته شده و نتایج آن با تئوری های کلاسیک مقایسه شده است. در انتها تطابق خوبی بین نشست های حاصله از نرم افزار با تئوری های کلاسیک به دست آمده است و در تمامی موارد نشست در پی نواری کمتر از پی گسترده بوده است. همچنین با افزایش نسبت بیش تحکیمی در رس های غیراشباع تفاوت نشست بین این دو نوع پی کاهش یافته و با افزایش نسبت بیش تحکیمی، نشست در حین ساخت در رس های اشباع کمتر از نشست در حالت غیراشباع مشاهده شده است.