چکیده: در طبیعت خاکهایی یافت می شود که تحت تنش یکسان، با افزایش درصد رطوبت میزان کاهش حجم بسیار زیادی از خود نشان می دهند. این کاهش حجم منجر به خردشدگی در ساختار خاک و در نهایت بروز نشست های قابل توجهی می گردد. اینگونه خاکها که بیشتر در نواحی گرم و خشک و مناطق بیابانی یافت می شوند، به خاکهای رمبنده (فروریزشی) موسوم هستند. با توجه به گسترش نسبتا وسیع خاکهای رمبنده در ایران و لزوم توسعه شهرها، لزوم بررسی پتانسیل رمبندگی خاکها بیش از پیش آشکار می شود. در این پژوهش به بررسی تاثیر آلاینده های زیست محیطی که دارای ماهیت اسیدی و بازی هستند بر رفتار خاک های فروریزشی پرداخته شده است. به طور کلی هدف از این پژوهش ارزیابی پتانسیل رمبندگی این خاک ها در اثر اشباع شدگی ناشی از نفوذ آلاینده هایی از قبیل شیرابه ها و پساب ها و مواد شیمیایی به خاک است. بدین منظور از شیرابه طبیعی تهیه شده از مرکز دفن زباله مشهد در آزمایش ها استفاده گردید و آزمایش فروریزش در شرایط اشباع با شیرابه طبیعی انجام شد و با آب مقایسه گردید. همچنین از آنجا که امکان تفکیک اجزای شیرابه مخصوصا در عمر های مختلف و با pH های متفاوت وجود نداشت، بنابراین از دو عامل اسید سولفوریک و سدیم هیدروکسید به عنوان نمایندگان شیرابه و در pH های 1 تا 14 استفاده شد و آزمایش فروریزش بر روی نمونه های خاک و در شرایط اشباع با شیرابه های مصنوعی و در pH های مختلف انجام گردید. همچنین تاثیر درصد آلودگی بر میزان فروریزش خاک بررسی شد، بدین صورت که نمونه های خاک با درصد های وزنی 5 ، 10 و 15 درصد از شیرابه های طبیعی و مصنوعی آلوده شده و آزمایش فروریزش بر روی نمونه های آلوده انجام شد. نتایج آزمایش ها نشان می دهد که شیرابه طبیعی نسبت به آب فروریزش بیشتری را در خاک ایجاد می کند که دلیل آن اسیدی بودن شیرابه طبیعی استفاده شده در آزمایش است. همچنین در رابطه با تاثیر pH بر میزان فروریزش نتایج نشان می دهند که شیرابه های با pH پایین و اسیدی باعث افزایش پتانسیل رمبندگی خاک شده و شیرابه های با pH بالا و قلیایی، رمبندگی کمتری را ایجاد می کنند. همچنین دامنه تغییرات پتانسیل رمبندگی خاک در pH های پایین و اسیدی بسیار بیشتر از pH های بالا و قلیایی است. یا به عبارتی دیگر تغییری که در پتانسیل رمبندگی خاک ایجاد می شود با یک یا دو واحد تغییر در pH به سمت اسیدی شدن خیلی بیشتر از تغییری است که به سمت بازی شدن دارد. در رابطه با تاثیر درصد آلودگی بر میزان فروریزش نتایج نشان می دهند که با افزایش درصد شیرابه طبیعی میزان فروریزش خاک افزایش یافته است. همچنین با افزایش درصد شیرابه مصنوعی در حالت اسیدی نیز میزان فروریزش خاک افزایش یافته است ولی با افزایش درصد شیرابه مصنوعی در حالت قلیایی تفاوت چندانی در میزان فروریزش مشاهده نشده است که دلیل آن اشباع شدن با آب است که باعث شده pH نهایی خاک تغییر چندانی نکند و میزان فروریزش ثابت بماند.