چکیده: کینوآ یکی از محصولات زراعی است که علاوه بر ارزش غذایی بالا و به دلیل مقاومت به کم آبی در سالهای اخیر مورد توجه ویژه قرار گرفته است. از سوی دیگر، یکی از تنشهای غیر زیستی برای گیاهان زراعی، خشکی و کمبود آب است که در نواحی خشک و نیمه خشک از جمله ایران بهعنوان مهمترین عامل محدود کننده رشد گیاهان زراعی می‌باشد. بدین منظور، این مطالعه با هدف ارزیابی تاثیر پرایمینگ بذر با سولفات روی و آهن در افزایش عملکرد و اجزای عملکرد سه رقم کینوآ Q12، Giza1 و Q29در شرایط کم آبیاری در دو مکان کاشمر و نیشابور انجام شد. این آزمایش بصورت اسپلیت پلات فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد، فاکتورها شامل سه دور آبیاری (7، 10 و 14 روز) به عنوان کرتهای اصلی، و کرت‌های فرعی شامل رقم‌های کینوآ در سه ژنوتیپ (Q12، Giza1 و Q29) و تیمار پرایمینگ شامل دو سطح (بدون پرایمینگ و پرایمینگ) بودند. نتایج نشان داد که پرایمینگ و تنش خشکی ناشی از کم آبیاری تاثیر معنی‌داری بر تمام صفات در هر دو مکان داشتند. پارامترهای ارتفاع گیاه، عملکرد بذر، عملکرد بیولوژیک، محتوای پروتئین بذر، محتوای روغن، محتوای رطوبت نسبی به طور معنیداری در شرایط کم آبیاری کاهش یافتند. بیشترین مقادیر این صفات در تیمار دورآبیاری 7 روز مشاهده شد، که در آن عملکرد دانه (742/2 و 966/1 تن در هکتار)، درصد پروتئین (2/15 و 37/16 درصد)، و درصد روغن (33/3 و 37/3) در بذرها به ترتیب در کاشمر و نیشابور بود. در عین حال، با افزایش دور آبیاری فعالیت آنزیمی کینوآ افزایش یافت به طوری که فعالیت پرولین (46درصد)، سوپراکسید دیسموتاز (139درصد)، آسکوربات پراکسیداز (58 درصد) و کاتالاز (41درصد) در دور آبیاری 14 روز نسبت به دور آبیاری 7 روز افزایش یافتند. با این حال، تیمار پرایمینگ با کاهش آسیب‌های اکسیداتیو به طور موثر عملکرد و صفات رشد را در هر دو مکان بهبود بخشید. این مطالعه نشان داد که رقم Giza1 در اکثر صفات مقادیر بالاتری نسبت به دو رقم دیگر داشت. همچنین پرایمینگ با سولفات روی + سولفات آهن توانست رشد و عملکرد دانه کینوآ را در شرایط کم آبیاری حفظ کند.