چکیده: در اندام رویشی و دانه کلزا همانند سایر اعضای خانواده براسیکاسه، ترکیبات متعدد گوگردی وجود دارد و ثابت شده است که گوگرد اثری مستقیم بر کیفیت، رشد و کارایی دانه این گیاه دارد. وجود ترکیبات گوگردی به عنوان یک فاکتور مهم، تأثیر به سزایی در عملکرد مطلوب دانه در تمام گونه ها و ارقام کلزا دارد و به کارگیری گوگرد بسیار ضروری بوده است. برای تأمین گوگرد مورد نیاز این گیاه می توان از منابع و روش های مختلفی بهره جست که البته باید مورد آزمون قرار گیرد. به همین منظور آزمایشی برای بررسی تأثیر محلول پاشی و پیش تیمار بذر با ترکیبات مختلف گوگرد دار بر رشد، عملکرد و صفات فیزیولوژیکی کلزا بهاره، در دانشگاه صنعتی شاهرود در سال 1401 اجرا شد. آزمایش به صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار و تیمارها شامل محلول پاشی ترکیبات دارای گوگرد در سه سطح )صفر، گوگرد مایع و هیدروسولفید سدیم) و پیش تیمار بذری با ترکیبات دارای گوگرد در شش سطح )صفر، آب مقطر، گوگرد مایع، هیدروسولفید سدیم، تیامین و بیوتین) بود، که روی گیاه کلزای بهاره رقم هایولا 401 اعمال شد. گوگرد مایع با غلظت 5/1 در هزار و هیدروسولفید سدیم به عنوان آزادکننده سولفید هیدروژن با غلظت 6/0 میلی مولار قبل از گلدهی گیاه محلول پاشی شد. برای پیش تیمار تیامین و بیوتین از غلظت 100 میلی گرم در لیتر و برای پیش تیمار گوگرد مایع و هیدروسولفید سدیم از همان غلظت محلول پاشی استفاده شد. با توجه به نتایج به دست آمده از این تحقیق محلول پاشی و پیش تیمار بذر با ترکیبات گوگرددار موجب بهبود اکثر صفات مورد آزمایش شد. اگرچه در برخی از صفات شرایط بدون محلول پاشی و پیش تیمار برتری نسبی داشتند. محلول پاشی با ترکیبات گوگرد دار سبب افزایش صفات رویشی (وزن خشک گیاه، قطر ساقه و تعداد شاخه فرعی)، صفات فیزیولوژیک (محتوی نسبی آب برگ، آنتوسیانین و فلاونوئید)، صفات عملکردی (دانه در کپسول و عملرد دانه) و صفات کیفی (درصد روغن و عملکرد روغن و پروتئین دانه) شد. از طرفی پیش تیمار بذر با ترکیبات گوگرددار به جز گوگرد مایع سبب افزایش کلیه صفات مورد آزمایش گردید. در گیاهان محلول پاشی نشده، پیش تیمار تیامین با میزان 2/466 گرم در مترمربع بیشترین میزان عملکرد دانه را به خود اختصاص داد که نسبت به شاهد افزایش 68 درصدی از خود نشان داد. با اعمال محلول پاشی هیدروسولفید سدیم بیشترین درصد روغن مربوط به پیش تیمارهای هیدروسولفید سدیم، بیوتین و تیامین به ترتیب با میزان های 93/43، 3/43 و 96/42 درصد بود. در هر سه شرایط بدون محلول پاشی، محلول پاشی با گوگرد مایع و هیدروسولفید سدیم بیشترین درصد پروتئین مربوط به پیش تیمار با تیامین با میزان 96/19، 2/20 و 56/19 درصد بود. نهایتاً در این پژوهش محلول پاشی با گوگرد مایع و پیش تیمار بذر با تیامین به دلیل افزایش اکثر صفات مورد اندازه گیری به عنوان ترکیب تیماری برتر انتخاب شدند.