چکیده: به منظور بررسی تاثیر باکتری های حل کننده فسفات، اسید هیومیک و کود فسفر بر عملکرد و خصوصیات کیفی ذرت علوفه ای، آزمایشی در سال زراعی 96-1395 در مزرعه آموزشی مرکز تحقیقات کشاورزی سمنان ( شاهرود) در شهرستان شاهرود به اجرا درآمد. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در 3 تکرار انجام شد. فاکتور اول در 4 سطح ایزوله های باکتری های حل کننده فسفات خاک که بر اساس توصیه موسسه تحقیقات خاک و آب تهیه و تحت عناوین B0، B1، B2، B3 استفاده گردید. فاکتور دوم در دو سطح مقدار مصرف کود شیمیایی فسفاته سوپر فسفات تریپل (شامل P0: بدون مصرف کود شیمیایی فسفاته، P1: مصرف 100 درصد مقدار توصیه بر مبنای آزمون خاک) و فاکتور سوم در دو سطح مقدار مصرف اسید هیومیک شامل C0: بدون مصرف اسید هیومیک و C1: مصرف 100 درصد مقدار توصیه شده اسید هیومیک) بود. نتایج این آزمایش نشان داد که قطر ساقه، سطح برگ و عملکرد بیولوژیک با کاربرد باکتری حل کننده فسفات افزایش یافت. هم چنین افزایش کود سوپر فسفات تریپل، عملکرد بیولوژیک را ارتقا داد. گیاهانی که اسید هیومیک دریافت کرده بودند، سطح برگ و عملکرد بیولوژیک بالاتری را نشان دادند. در این تحقیق اثرات متقابل تیمارهای کود فسفر و باکتری B3 (Pseudomonas putid) بیشترین ارتفاع را نشان داد و اثرات متقابل سه گانه فاکتورهای مورد آزمایش بیشترین وزن تر بلال را نشان داد. میزان فسفر برگ تحت تاثیر باکتری های حل کننده فسفات، افزایش یافت.