چکیده: توده گرانیتوئیدی گراغه در 90 کیلومتری شمال غرب زاهدان و به شکل بیضوی کشیده در شمال غربی ترین بخش از نوار ماگمایی زاهدان- سراوان در زون جوش خورده سیستان واقع شده است. نفوذ این توده به درون سنگ های فلیشی به سن ائوسن سبب ایجاد دگرگونی مجاورتی در اطراف آن شده است. این توده با مقادیر SiO2 بین wt% 63 تا 76 در طی دو پالس ماگمایی با ترکیب بیوتیت گرانیت (دگرشکلی یافته) و گرانودیوریت (کمتر دگرشکلی یافته) تشکیل شده است. تعداد کمی از دایک های میکرودیوریتی با روندهای شرقی- غربی و شمال غرب- جنوب شرق در سنگ های این توده نفوذ کرده است. کانی های تشکیل دهنده توده شامل پلاژیوکلاز، بیوتیت، کوارتز، فلدسپار پتاسیم، اکسیدهای آهن- تیتانیم، زیرکن، آپاتیت و آلانیت می باشند. بافت غالب سنگ های توده گراغه از نوع گرانولار است و بافت هایی همچون پوئی کیلیتیک، پرتیتی و میرمیکیتی نیز در آن ها مشاهده می شوند. این توده از نوع کالکوآلکالن پتاسیم بالا، متاآلومین تا اندکی پرآلومینوس و نوع I می باشد. همچنین داده های ژئوشیمیایی نشان می دهند که؛ سنگ ها از عناصر LIL و LREE غنی شده اند در حالیکه از عناصر HREE تهی شدگی نشان می دهند. بر اساس نمودار عنکبوتی توده-های گرانیتوئیدی آنومالی های منفی آشکار و مشخصی از Ti، Nb، Ba و همچنین آنومالی مثبت Pb را نشان می دهند، بنابراین توده گرانیتوئیدی گراغه از ذوب سنگ های آمفیبولیتی همراه با آلایش پوسته ای حاصل شده اند. دایک های موجود در توده آنومالی منفی P وNb و آنومالی مثبت Pb نشان می دهند که حاصل اختلاط مذاب گوشته ای و مذاب حاصل از پوسته زیرین هستند. بررسی های ترموبارومتری نشان دهنده دمای توقف، تبادل و تعادل نهایی بیوتیت در سنگ های بیوتیت گرانیت در دمای 12±673-615 درجه سانتیگراد و فشار 3/0±5/1-1/1 کیلوبار و در گرانودیوریت ها در دمای 12±692-682 درجه سانتیگراد و فشار 3/0±7/0-5/0 کیلوبار می باشد. کلینوپیروکسن های موجود در دایک ها از نوع دیوپسید بوده و بر اساس ترموبارومتری کلینوپیروکسن ها در دمای 11±1110-1053 درجه سانتیگراد و فشارهای 92/0±5/5 تا 82/0±2/8 تشکیل شده اند. تعیین سن های انجام شده به روش SIMS بر روی زیرکن های جدا شده از نمونه ها نشان می دهد که بیوتیت گرانیت ها (اولین پالس ماگمایی توده گراغه) در 7/5±0/44 میلیون سال قبل و گرانودیوریت ها (دومین پالس ماگمایی توده گراغه) در 6/0±3/44 میلیون سال قبل جایگزین شده اند. بر اساس داده های حاصل از ناهمسانگردی پذیرفتاری مغناطیسی (AMS)، مقادیر پذیرفتاری مغناطیسی میانگین بین 28/10 µSI تا 301 µSI است. فاکتور دگرشکلی آن ها (P) بین 8/0 تا 5/15 درصد متغیر است. مقدار فاکتور شکل در بیشتر نمونه ها دارای مقادیر مثبت و شکل کلوچه ای است. برگوارگی های مغناطیسی در سراسر توده بطور متوسط بین 31 تا 8/60 درجه و روند شمال غرب- جنوب شرق را نشان می دهند. موازی بودن امتداد برگوارگی ها با حاشیه توده و وجود سنگ های دگرگونی مجاورتی نشان می دهد که هنگام تزریق ماگما، بیوتیت گرانیت ها و گرانودیوریت ها به موازات شیستوزیته بصورت لاکولیت با شیب 45 درجه در جهت شمال-شرق در زیر سنگ میزبان جای گرفته اند.