چکیده: نوار ماگمایی ترود- احمدآباد در جنوب- جنوب شرق شاهرود (شرق استان سمنان) و شمال پهنه ساختاری ایران مرکزی واقع شده است که در آن توالی ضخیمی از سنگ‎های آتشفشانی و آتشفشانی- رسوبی به سن پالئوسن تا ائوسن‎ میانی رخنمون دارند. تعداد زیادی دایک و گنبدهای آذرین نیمه عمیق و همچنین توده نفوذی کوچک، با ترکیب غالب تراکی آندزی بازالتی و تراکی آندزیتی، داسیتی ، گابرویی، دیوریتی، گابرویی و سینیتی به درون این توالی نفوذ کرده اند. آنکلاوهایی با ابعاد و ترکیب متفاوت در این گنبدها دیده می‎شوند که شواهدی از اختلاط ماگمایی و آغشتگی با پوسته قاره‎ای هستند. با توجه به معیارهای ژئوشیمیایی، سنگ‎های مورد نظر دارای ماهیت کالک آلکالن هستند که از LILE و LREE غنی شدگی و از HSFE و HREE تهی شدگی نشان می‎دهند. سایر ویژگی‎ها از جمله SiO2 (51 تا 59 درصد و 59 تا 63 درصد)، Na2O بیش از 3 درصد، Al2O3 بیش از 16 درصد،Yb پایین تر 1.8 پی‎پی‎ام، Y کمتر از 18 پی‎پی‎ام و نسبت Na2O K2O / (0.98 تا 2.3 درصد)، این سنگ ها در گروه آداکیت‎های پر سیلیس در منطقه احمدآباد خارتوران و کم سیلیس در منطقه سهل- رزّه قرار می‎گیرند (یا گروه شبه آداکیت‏ها). همچنین تهی شدگی از Nb و Ti و تمرکز بالای Rb، Ba، K و Th بیانگر آلایش پوسته‎ای ماگمای سازنده سنگ‎های آداکیتی مورد نظر می‎باشد. مجموعه شواهد سنگ‎شناختی و ژئوشیمیایی نشان می‎دهند که ماگمای سازنده سنگ‎‎های آداکیتی پر سیلیس، از ذوب ورقه اقیانوسی فرورانش یافته و دگرگون شده نئوتتیس (شاخه سبزوار – درونه) در شرایط دما – فشار رخساره آمفیبولیت سرچشمه گرفته‎اند و آداکیت‎های مورد نظر کم سیلیس، از تبلور مذاب حاصل از ذوب بخشی گوه گوشته‎ای متاسوماتیسم-شده واقع در بالای زون فرورانش ورقه اقیانوسی (شاخه سبزوار - درونه) حاصل شده‎اند. سنگ‎های گابرویی و سینیتی از تبلور تفریقی ماگمای مافیک منشأ گرفته از گوه گوشته‎ای بالای ورقه اقیانوسی فرورونده حاصل شده‎اند. بر اساس روش سن‎سنجی U-Pb بر روی کانی زیرکن، سن سنگ‎های آندزیتی و داسیتی /±35.5 تا 0.3±41.4 میلیون سال در نظر گرفته شده است که معادل با ائوسن میانی- بالایی می‎باشد. نسبت‏های اولیه 143 Nd/144 Nd در محدوده 512775/ تا 512893/ و 87 Sr/86 Sr بین 703749/ و 705314/ ، پیشنهاد می‎کند که این سنگ‎ها، از ذوب بخشی پوسته اقیانوسی (شاخه سبزوار- درونه) و گوه گوشته‎ای بالای ورقه اقیانوسی فرورونده شاخه سبزوار- درونه منشأ گرفته‎اند. سنگ‎های مورد بررسی از کانی‎های پلاژیوکلاز، آمفیبول و پیروکسن تشکیل شده‎اند. بر اساس نتایج آنالیز شیمی کانی، پلاژیوکلازها از نوع آلبیت تا لابرادوریت، کلینوپیروکسن‎ها از نوع اوژیت تا دیوپسید و آمفیبول‎ها از هاستینگزیت منیزیم‎دار تا هورنبلند منیزیم‎دار می‎باشند. نتایج دما- فشار آمفیبول‏ها پیشنهاد کننده دمای تبلور 850 تا 1050 درجه سانتی‎گراد، تحت فشار لیتوسفر 2 تا 6 کیلوبار در آندزیت‎ها و دمای تبلور 920 تا 970 درجه سانتی‎گراد، تحت فشار لیتوسفر 3 تا 4.5 کیلوبار در داسیت‎ها می‎باشند. تبلور کلینوپیروکسن در دمای 1020 تا 1170 درجه سانتی‎گراد تحت فشار 2 تا 10 کیلوبار، نشان دهنده عمق تبلور حداکثر 30 کیلومتر برای سنگ‎های آذرین نیمه عمیق نوار ماگمایی ترود- احمدآباد می‎باشد.