چکیده: سازندهای آهکی از لحاظ مورفولوژی معمولاً دره‌هایی با شکل مناسب برای احداث سدها ایجاد می‌کند. ولی معمولاً احداث سد برروی این سازندها باعث نشت از مخزن سد به سمت پایین دست و یا حوضه‌های مجاور می‌‌شود. مقدار نشت از مخزن و تکیه‌گاه‌های سدها در بسیاری از موارد به طور نسبی زیاد می‌باشد به همین دلیل بررسی دقیق مقدار نشت بسیار ضروری است. سد بهشت‌آباد در مرحله مطالعات قرار دارد و تقریباً در انتهای محور تاقدیسی به نام سنگویل از جنس دولومیت - آهکی با ضخامت حدود 700 متر واقع شده است. جناح راست مخزن عمدتاً به طور مستقیم با این واحد کارستی در تماس می‌باشد. برای تعیین اثر مقیاس بر میزان هدایت هیدرولیکی و نشت از مخزن سد ابتدا مطالعات هیدروژئولوژی کارست انجام شد که شامل اندازه‌گیری سطح آب و هیدروشیمی گمانه‌ها، اندازه‌گیری دبی و هیدروشیمی چشمه‌ها و مطالعات ایزوتوپهای محیطی می‌باشد. نتایج بدست آمده نشان داد که سطح آب زیرزمینی در جناح راست مخزن دارای نوسانات بسیار مشابه با اختلاف حداقل و حداکثر 2/5 تا 3 متر است. سطح آب از یال شمالی تاقدیس با تراز حدود 1625 به سمت چشمه‌ها در یال جنوبی با تراز حدود 1595 و با شیب حدود 7 در هزار کاهش می‌یابد. تخلیه از چشمه‌ها در یال جنوبی نیز با نوسانات مشابه دارای سه ضریب فرود است ضریب فرود α_1 در مرتبه 2-^10 نشان دهنده جریان حدواسط (افشان- مجرایی) با سهم 15 در صد از جریان و ضرائب α_3 و α_2 در مرتبه 3-^10 نمایانگر جریان افشان با سهم حدود 85 درصد جریان آبخوان می‌باشند. پارامترهای هیدروشیمی و ایزوتوپی چشمه‌ها و گمانه‌ها نیز دارای نوسانات کم است. این تغییرات برای آنیونها و کاتیونها کمتر از 20 درصد و برای هدایت الکتریکی و اسیدیته کمتر از 5 درصد است. میزان ایزوتوپهای محیطی در چشمه‌ها و گمانه‌ها نیز تغییرات زیادی را نشان نمی‌دهد به طوری که انحراف معیار کمتر از 1/2 پرمیل برای δD و کمتر از 0/2 پرمیل برای δ18O از اطلاعات برداشت ماهیانه حاصل گردید. همچنین میزان ایزوتوپهای محیطی ارتفاع تغذیه چشمه‌ها در یال جنوبی در پایین دست محور را حدود 2300 متر و از بارشهای پر حجم و برف دو یال نشان می‌دهد. در نهایت، تلفیق بررسی‌های انجام شده بیانگر وجود کارست با نوع جریان حدواسط (افشان- مجرایی) تا افشان می‌باشد که با این نوع جریان در زمان آبگیری، نشت از مخزن به یال شمالی و از آنجا به یال جنوبی انتقال و از چشمه‌های پایین دست محور در یال جنوبی تاقدیس تخلیه می‌گردد. پس از انجام مطالعات هیدروژئولوژی سازند جهرم - آسماری و مشخص شدن ارتباط هیدرولیکی مخزن با پایین دست محور سد و چشمه‌ها، تاثیر مقیاس بر میزان هدایت هیدرولیکی و نشت از مخزن سد بررسی گردید. در این راستا روش‌های مختلفی برای برآورد تاثیر مقیاس بر مقدار هدایت هیدرولیکی و بر میزان نشت مورد استفاده قرار گرفت. این روش ها شامل آزمایش‌های لوژن، اسلاگ، قانون دارسی، منحنی فرود چشمه، ردیابی رنگی و استفاده از دبی چشمه و سطح آب گمانه مجاور با فرضیات چاه پمپاژ می‌باشد. بررسی‌های انجام شده بر اساس روش های مختلف نشان‌ دهنده طیفی از مقادیر هدایت هیدرولیکی معادل توده کربناته بین 6-^10×2/1 متر بر ثانیه در مقیاس کوچک (Sub-local scale) تا 4-^10×1/7 متر بر ثانیه در مقیاس ناحیه‌ای(Regional scale) است. به این ترتیب مقدار نشت در هر متر از مخزن از حدود 0/04 لیتر بر ثانیه در شرایط مقیاس کوچک تا 2/7 لیتر بر ثانیه در مقیاس ناحیه‌ای محاسبه شده است. بر اساس نتایج مطالعات توصیه می‌گردد از روشهای مقیاس ناحیه‌ای برای بررسی نشت این سد بهره گرفته شود که با در نظر گرفتن سطح مقطع تماس آهک با مخزن در حالت بدون ایجاد پرده تزریق، مقدار نشت حدود 5/4 تا 7/8 متر مکعب بر ثانیه پیش‌بینی می‌شود. در نهایت، می‌توان این چنین اظهار نظر نمود که اثرمقیاس یکی از مهمترین فاکتورها در محیطهای کارستی برای آب‌بندی مخزن می‌باشد که در مرحله انتخاب محور سد باید در نظر گرفته شود. این اثر باعث می‌گردد در یک گستره کربناته کارستی در موقعیت‌های مختلف نشتهای متفاوت رخ دهد. به همین خاطر باید تا حد امکان محورهایی انتخاب گردد که مخزن سد به صورت ناحیه‌ای در تماس با شبکه کارستی نباشد.