چکیده: تولید نفت و گاز در میادین نفتی و گازی همراه با تولید آب ((Produced Water می باشد. اکثر مخازن در ابتدای تولید، حاوی آب تولیدی شیرین بوده که با گذر زمان و افزایش برداشت و افت فشار، شوری آب تولیدی افزایش یافته است. تولید آب شور باعث ایجاد خوردگی و گرفتگی در تاسیسات سرچاهی و در نتیجه کاهش تولید گاز می‌گردد. منشایابی این پدیده به منظور ارائه راهکار مناسب جهت کم کردن شوری امری ضروری است. میدان گازی خانگیران واقع در شمال شرق ایران دارای دو سازند گازی مجزای مزدوران در پایین و شوریجه در قسمت بالاتر می باشد. مخزن مزدوران دارای دو مشکل عمده شوری بالای آب تولیدی و همچنین حجم آب تولیدی زیاد بوده که در برخی از چاهها باعث مرگ آنها شده است. مخزن مزدوران در حوضه رسوبی کپه داغ به صورت سکانس های پسروی و پیشروی آب دریای قدیمی تشکیل شده است. این مخزن در سازندهای شوریجه و مزدوران قرار گرفته که از آهک، دولومیت، ماسه سنگ و شیل تشکیل شده اند. سازند مزدوران در یک پلاتفرم کربناته و سازند شوریجه در سیستم رودخانه ای در طی ژوراسیک نهشته شده است. نمونه آب تولیدی سرچاهی از چاههای شور و شیرین در مخزن مزدوران و 2 نمونه درون چاهی از آبران زیر مخزن (عمق حدود 3 کیلومتری) جهت مقایسه و آنالیزهای مختلف هیدروشیمیایی و ایزوتوپی (18O, D, 37Cl and 81Br) صورت گرفته است. مقدار TDS آبهای تولیدی مخزن مزدوران از 1300 تا 73000 میلی گرم بر لیتر متغییر بوده که دارای تیپ غالب کلرو-کلسیک و کلرو-سدیک می باشد. میزان TDS آبران زیر مخزن گاز نیز 100000 میلی گرم بر لیتر اندازه گیری شده است. منشاهای محتمل شوری آبران می-تواند آب دریای تبخیر شده، فیلتراسیون و یا انحلال نمک باشد. با توجه به مطالعات هیدرژئوشیمیایی و زمین شناسی منطقه، منشا اولیه آبران، آب های دریای قدیمی بوده که در محیط لاگونی تا حاشیه فلات قاره تشکیل شده است. با مقایسه خصوصیات هیدروژئوشیمیایی مخازن گازی مهم ایران، منشا اولیه آبران سفره تحت فشار آنها، نیز آب دریای تبخیر شده قدیمی بوده که نشانگر تشکیل آنها در محیط رسوبی مشابه است. با توجه به میزان شوری و حجم آب تولیدی بالا و همچنین خصوصیات هیدروشیمیایی در چاههای مخزن مزدوران، می توان نتیجه گرفت که آبران شور موجود در سفره تحت فشار منشا محتمل شوری آبهای تولیدی سرچاهی می باشد. آب دریای تبخیر شده قدیمی از زمان دفن تا حال حاضر در تماس با سازند های مختلف بوده و ترکیب اولیه آنها تغییر کرده است. در اثر تبخیر آب دریا، غلظت همه یون‌ها تا حد اشباع در شورابه غنی شده است. اما در طی گذشت زمان غلظت یون‌های کلسیم، لیتیم، استرانسیم، بور، ید نسبت به منشا اولیه افزایش و غلظت یونهای سدیم، منیزیم، سولفات کاهش یافته است. در طول زمان غلظت عناصر شورابه‌های تولیدی این مخزن به علت تبخیر، واکنش آب-گاز و واکنش آب-سنگ همچون دولومیتی شدن، آلبیتی شدن پلاژیوکلاز، ایلیتی شدن اسمکتیت، رسوب یا انحلال کانی‌های سولفاته، رسوب کربنات‌های منیزیم دار تغییر کرده است. نتایج این تحقیق در راستای شناخت تاریخچه رسوبگذاری، فرایندهای ژئوشیمیایی ثانویه در مخزن، تعیین منشا و مکانسیم شوری آبهای تولیدی مخازن گاز در راستای مدیریت پایدار مخزن کاربرد دارد.