چکیده: کانسار مس کوه‌پنج در استان کرمان و در 6۵ کیلومتری جاده اصلی سیرجان- بردسیر واقع شده است. از نظر موقعیت تکتونیکی در قسمت جنوبی کمربند آتشفشانی نفوذی ارومیه- دختر و در نوار ماگمایی دهج- ساردوئیه قرار دارد. توده ی نفوذی با ترکیب داسیت تا گرانودیوریت به درون توالی آتشفشانی - رسوبی ائوسن شامل گدازه ها و آذرآواری های ریوداسیتی تزریق شده است. دایک های مشتق شده از این توده ی نفوذی ترکیب گرانودیوریت، دیوریت و داسیتی را نشان می دهند. دگرسانی‌های گرمابی موجود در منطقه شامل پتاسیک، فیلیک، آرژیلیک، پروپیلیتیک است که با دگرسانی های سریسیتی و سیلیسی همراهی می شوند. کانه زایی در این کانسار به صورت درونزاد و برونزاد رخ داده است. کانه های درونزاد به ترتیب فراوانی شامل پیریت، کالکوپیریت، مگنتیت، هماتیت، گالن، اسفالریت، به مقدار جزعی بورنیت و ندرتاَ مولیبدنیت می باشند. کانه ها در منطقه ی برونزاد شامل هماتیت، گوتیت، لیمونیت، مالاکیت، آزوریت، کریزوکولا و به مقدار کم کالکوسیت و کوولیت است. ساخت های کانی سازی شامل داربستی (استوک ورک)، رگه - رگچه ای و گاهاً پراکنده و برشی می باشند و بافت غالب کانه زایی دانه پراکنده، داربستی و رگه- رگچه ای است. مطالعات ژئوشیمی نشان می دهد که ماگمای سازنده سنگ های آذرین منطقه در قلمرو کالک آلکالن پتاسیم متوسط تا بالا و از نظر درجه اشباع از آلومینیم، متاآلومین و پرآلومین قرار می گیرند، و از نظر موقعیت زمین ساختی به کمان های آتشفشانی مرتبط هستند. بر اساس نتایج نمودارهای عنکبوتی و سایر ویژگی های ژئوشیمیایی ماگمای سازنده این سنگ-ها خصوصیات ماگماهای آداکیتی پر سیلیس را نشان می دهد. مقادیر متوسط مس و مولیبدن به ترتیب 21/0 درصد و 43 گرم در تن است. همبستگی میان مس و مولیبدن مثبت است، ولی همبستگی آنها با عناصر سرب، روی و آهن منفی می باشد. براساس مطالعات میانبارهای سیال کوارتز، دمای همگن شدگی از 214.9 تا 569.95 (بطور متوسط ۳۵۶) درجه سانتی گراد و میزان شوری نیز از 0.35 تا 69.38 (بطور متوسط 27.15) درصد وزنی معادل نمک طعام تغییر می کند که فرایند عادی سرد شدن سیال و اختلاط سیال ماگمایی با سیالات جوی مهمترین فرایندهای ته‌نشست هستند. براساس دمای همگن شدگی و شوری، فشار به دام افتادن میانبارهای سیال کمتر از 700 بار می باشد و عمق جایگزینی از حدود ۴۰۰ متر تا بیش از ۱۴۲۰ متر رخ داده است. در مجموع با توجه به مطالعات انجام شده می توان گفت کانسار کوه پنج یک کانسار مس پورفیری است.