چکیده: کانسارهای مس دوچیله و توران در 72 کیلومتری شرق شاهرود، 15 کیلومتری شرق شهر میامی و در کمربند آتشفشانی شمال ایران مرکزی واقع شده است. توالی چینه شناسی منطقه در بر گیرنده حجم قابل توجهی از نهشته های آتشفشانی و آتشفشانی -رسوبی ائوسن بوده که توسط نهشته های نئوژن وکواترنر بطور محلی پوشیده می شود. کانه زایی بطور غالب در امتداد گسل و شکستگی های با روند غالب NW-SE در داخل سنگهای بازالتی به صورت رگه -رگچه ای و پر کننده فضای خالی رخ داده است. براساس مطالعات میکروسکوپی کانی های تشکیل دهنده کانسار شامل کانی اولیه مس خالص و هماتیت وکانی های ثانویه کوپریت، مالاکیت، گوتیت، هماتیت بوده و کانیهای باطله شامل کلسیت، زئولیت وآنالسیم می باشد. دﮔﺮﺳﺎﻧﯽﻫﺎی موجود در ﺳﻨﮓ ﻣﯿﺰﺑﺎن ﺷـﺎﻣﻞ کلریتی، ﮐﺮﺑﻨﺎﺗﯽ، و زئولیتی می باشد. ﺳﻨﮓﻫﺎی آﺗﺸﻔﺸﺎﻧﯽ میزبان کانه زایی دارای ﻃﯿﻒ ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ ﺑﺎزاﻟﺖ، آﻧﺪزﯾﺖ بازالتی و ﺗﺮاﮐﯽآﻧﺪزیﺑﺎزاﻟﺖ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ غالباً حاوی فنوکریست های پلاژیوکلاز و کلینوپیروکسن(اوژیت) می باشند. اکسیداسیدن کانی های مافیک مثل پیروکسن و هم چنین کانی مگنتیت عامل احیا مس و گسترش دگرسانی هماتیتی بوده است. ﺳﻨﮓﻫﺎی آتشفشانی میزبان از ﻋﻨﺎﺻﺮ ﻧﺎدرﺧﺎﮐﯽ(REE) ﺳﺒﮏ و ﻋﻨﺎﺻﺮ ﻟﯿﺘﻮﻓﯿﻞ ﺑﺰرگ ﯾﻮن، ﻏﻨﯽ ﺷﺪﮔﯽ ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﻨﺪ. آﻧﻮﻣﺎﻟﯽ ﻣﻨﻔﯽ ﻋﻨﺎﺻﺮ ﺑﺎ ﺷﺪت ﻣﯿﺪان ﺑﺎﻻ ﻣﺎﻧﻨﺪ Ti وNb در ﺳنگهای مورد مطالعه از ویژﮔﯽﻫﺎی ﺷﺎﺧﺺ ﻣﺤﯿﻂﻫﺎی ﮐﻤﺎﻧﯽ اﺳﺖ. ﻣﺤﯿﻂ ﺗﮑﺘﻮﻧﯿﮑﯽ ﮐﺎﻧﺴﺎر ﻣس دوچیله ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﯽ ﻫـﺎی ژﺋﻮﺷـﯿﻤﯿﺎﯾﯽ ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ، ﻣﺤﯿﻂ ﮐﺸﺸﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ در ﺣﻮﺿﻪ ﭘﺸﺖ ﮐﻤﺎن ﺗﺸـﮑﯿﻞ ﮔﺮدﯾـﺪه اﺳـﺖ. براساس مطالعات صحرایی، به نظر می رسد کانسارهای مس دوچیله و توران در طی مرحله کوهزایی و چین خوردگی منطقه در امتداد شکستگی های عمود بر چین خوردگی ها تشکیل شده است. کانسارهای مس دوچیله و توران، از ﻧﻈﺮ ﻣﺤﯿﻂ زﻣﯿﻦﺳﺎﺧﺘﯽ، ﺳﻨﮓ درﺑﺮﮔﯿﺮﻧﺪه، ﮐﺎﻧﯽﺷﻨﺎﺳﯽ، دﮔﺮﺳﺎﻧﯽ، کنترل کننده های کانه زایی و ﻣﺤﺘﻮای ﻓﻠﺰی، شباهت زﯾﺎدی ﺑﺎ ﮐﺎﻧﺴﺎرﻫﺎی ﻣﺲ تیپ میشیگان دارد. شرکت اشکان مس آریا در حال فعالیت معدن کاری، بهره برداری و استخراج مس در محدوده مطالعاتی می باشد.