چکیده: دشت بسطام با وسعت حدود 484 کیلومتر مربع در استان سمنان قرار دارد. منابع آب زیرزمینی در این دشت از اهمیت زیادی برای مصارف شرب، کشاورزی و صنعت برخوردارند. به منظور مدیریت بهینه آب، مطالعه آسیب پذیری و شناسایی مناطق مستعد آلودگی آبخوان امری ضروری است. در این تحقیق از مدل دراستیک و سیستم اطلاعات جغرافیایی GIS برای پردازش و تجزیه و تحلیل کیفی آبخوان استفاده شد. برای این مدل از پارامترهای موثر در ارزیابی آسیب پذیری آبخوان شامل عمق سطح ایستابی (D)، تغذیه خالص (R)، جنس آبخوان (A)، نوع خاک (S)، شیب (T)، مواد تشکیل دهنده منطقه غیراشباع (I) و هدایت هیدرولیکی (C) مورد استفاده شد که به صورت هفت لایه در نرم افزار Arc GIS تهیه و با وزن دهی، رتبه بندی، هم پوشانی و تلفیق آنها نقشه پهنه بندی آسیب پذیری آبخوان دشت بسطام و نیز شاخص دراستیک بدست آمد. شاخص دراستیک برای دشت بسطام بین 40 تا 163 برآورد گردید. با توجه به نقشه پهنه بندی آسیب پذیری آبخوان بسطام 17.56 درصد آسیب پذیری قابل اغماض، 14.40 درصد آسیب پذیری کم، 34.40 درصد آسیب پذیری متوسط،29.60 درصد آسیب پذیری زیاد و 3.2 درصد از منطقه نیز دارای آسیب پذیری خیلی زیاد است. با توجه به پهنه بندی آسیب پذیری آبخوان، بخش های مرکزی، غرب و شمال دشت دارای آسیب پذیری زیاد تا خیلی زیاد است و سایر مناطق آسیب پذیری متوسط تا کم را نشان می دهند. آسیب پذیری بالا در این مناطق به علت شیب کم، عمق کم سطح آب زیرزمینی و بافت دانه درشت در محیط اشباع، محیط غیراشباع و محیط خاک است. جهت صحت سنجی مدل دراستیک غلظت نیترات در آب زیرزمینی دشت بسطام اندازه گیری شد. غلظت نیترات از 9.6 تا 80.6 میلی گرم بر لیتر متغیر است. افزایش غلظت نیترات در مرکز و جنوب دشت به علت کشاورزی گسترده و استفاده از کودهای نیتراته می باشد. با انطباق نقشه تغییرات غلظت یون نیترات بر روی نقشه نهایی شاخص آسیب پذیری دراستیک مشخص شد، کلیه نقاطی که دارای نیترات بالا هستند، در محدوده آسیب پذیری متوسط تا خیلی زیاد قرار می گیرند، که این دقت و صحت مدل را تایید می کند.