چکیده: حوضه آبگیر گرگانرود یکی از حوضه های آبگیر اصلی استان گلستان است و مساحتی حدود 480/141/1 هکتار دارد که بیشتر زمینهای کشاورزی دشت گرگان از آبهای سطحی و زیرزمینی موجود در این حوضه تغذیه می شوند. در مطالعه پیش رو سعی بر آن بوده است تا نقاط بحرانی این حوضه از لحاظ غلظت یونهای نیترات و فسفات مورد شناسائی و عوامل آن مورد بررسی قرار گیرد. برای انجام این تحقیق، محل نمونه گیری در آبخوان آبرفتی و آبخوان سازند سخت (چشمه ها) به گونه ای انتخاب شدند که توزیع مناسبی با توجه به منابع آلاینده مختلف داشته باشند. با توجه به وسعت منطقه تعداد 191 نمونه از چاههای سطحی و عمیق منطقه برداشت شده و برای تمام نمونه ها مقادیر هدایت الکتریکی و اسیدیته در محل چاهها و چشمه ها اندازه گیری شده است. هم چنین غلظت یونهای نیترات و فسفات در آزمایشگاه پارک علم و فناوری شهرستان شاهرود و آزمایشگاه سازمان آب منطقه ای استان گلستان اندازه گیری شده است. نتایج حاصل نشان می دهد در هر دو سفره سطحی و عمیق در جنوب منطقه که جریانهای تغذیه کننده وارد حوضه می شوند کیفیت آب مناسب بوده در حالی که به سمت مرکز و شمال حوضه کیفیت آب تخریب می شود. مقادیر pH در دوره های تر و خشک و در چاههای عمیق و سطحی تغییرات زیادی از خود نشان نمی دهد و در محدوده 8/6 تا 9 می باشد. از منطقه علی آباد تا مینودشت، جائیکه حوضه به وسیله رودخانه های متعدد تغذیه می شود، غلظت فسفات بین 04/0 تا 11/0 است. لازم به ذکر است که در کل منطقه آلودگی به فسفات در چاههای عمیق دیده نمی شود. در منطقه جنوب، شرق و شمال شرق حوضه، منطقه ای که رودخانه های تغذیه کننده وجود دارند، مقدار نیترات در چاههای عمیق منطقه کم است و بین 2 تا 2/29 متغیر است در مناطق مرکزی و شمال حوضه که جریان تغذیه کننده وجود ندارد و بافت خاک هم شور می باشد کیفیت آب کاهش شدیدی پیدا می کند بیشتر آلودگیهای مربوط به نیترات مشاهده می شوند. با توجه به نقشه های نیترات و فسفات با خصوصیات سفره می توان نتیجه گرفت که تا حدودی غلظت این دو یون (به ویژه نیترات) با برخی از خصوصیات سفره همخوانی نشان می دهند. به این ترتیب که در مناطقی که قابلیت انتقال سفره آب زیرزمینی اندک می باشد، و یا در مناطقی که شیب هیدرولیکی ناچیز است، و هم چنین عمق آبهای زیرزمینی اندک است، آلودگی به یون نیترات بیشتر مشاهده می شود.