چکیده: حسگرهای گاز برای تشخیص گازهای خطرناک از اهمیت اساسی برخوردار هستند، زیرا گازهای سمی اغلب قابل اشتعال، بدون بو، بی‌رنگ، نامرئی، هستند و به‌سرعت تبخیر می‌شوند. در مقایسه با سایر مواد مورداستفاده در کاربردهای حسگرهای گاز، نیمه‌رساناهای اکسید فلزی به دلیل هزینه کم، طراحی ساده و سهولت تولید، زمان پاسخ کوتاه و دامنه تشخیص گسترده توجه زیادی را برای تشخیص گاز به خود جلب کرده‌اند. هدف این پژوهش بررسی نتایج تجربی سنتز نانو ساختارهای ZnO و تحلیل مکانیزم حسگری گاز اتانول می‌باشد. ابتدا در بخش تجربی به روش سنتز و مطالعه‌ی ویژگی‌های ساختاری، ریخت‌شناسی نانو ورقه‌های متخلخل ZnO پرداخته شد. سپس عوامل مؤثر برافزایش کارایی حسگر موردپژوهش قرار گرفت. تحلیل الگوی XRD در نمونه‌ی بعد از باز پخت، حاکی از وجود ZnO با تبلور بالا است که مقایسه دو نمونه بعد از باز پخت نشان داد با افزایش دمای باز پخت تعداد صفحات (002) که احتمالاً تهی جای اکسیژن بیشتری دارد، افزایش می‌یابد. تصاویر FE-SEM نمونه‌ها نیز تأکیدی بر تشکیل نانو ورقه‌های متخلخل ZnO بود که همچنین با افزایش دما افزایش تخلخل در نمونه‌ها مشاهده شد. نتایج بررسی حسگری نمونه‌ها نشان داد که پاسخ حسگر در حضور غلظت‌های مختلف گاز اتانول و در دما عملیاتی متفاوت برای نمونه Z-5 از بیشترین مقدار برخوردار است. به‌طوری‌که پاسخ نمونه Z-3 در دمای ℃ 300 و در غلظت ppm 800، 41% و پاسخ نمونه Z-5 در همان غلظت و همان دما 52% بود.