چکیده: تشخیص گاز متان و تعیین غلظت دقیق آن در بسیاری از صنایع و کاربردها امری بسیار مهم و حیاتی می باشد. برای تشخیص این گاز روش‌های مختلفی در صنعت مورد استفاده قرار می گیرند که یکی از مهمترین روش‌های مرسوم روش اپتیکی می باشد. بدلیل محدودیت تامین گسیلنده ها و دتکتورهای مادون قرمز برای ساخت و تولید حسگرهای اپتیکی، در این پایان نامه روش جایگزین، استفاده از آرایه‌های حسگری و حسگرهای نیم‌رسانا بمنظور حسگری گاز متان پیشنهاد شده است. در این راستا پارامترهای مختلف در بهبود امکان حسگری در این نوع ابزارها نیز مورد بررسی قرار گرفته است. یکی از مهمترین چالش ها در مورد آرایه‌های حسگری و حسگرهای نیم‌رسانا بخصوص برای تشخیص گاز متان که مانع از تجاری سازی و استفاده از آن ها در مقیاس صنعتی می شود بحث کالیبراسیون آنهاست. فرآیند کالیبراسیون برای این نوع از حسگرها بسیار پیچیده و پرهزینه می باشد که این موضوع محدودیتی را در تولید آرایه‌های حسگری در مقیاس صنعتی ایجاد می کند. براین اساس در این پایان نامه روشی ارائه می شود که فرآِیند کالیبراسیون را بر اساس استانداردهای موسسه بین المللی استاندارد (NIST) میسر می سازد و همچنین برای کاهش در هزینه و زمان کالیبراسیون حسگرها استفاده از تکنیک "انتقال کالیبراسیون" پیشنهاد می شود که هدف آن، زمینه سازی مناسب برای تجاری سازی آرایه‌های حسگری در تشخیص گاز متان با دقت بالاست. از میان روش‌های انتقال کالیبراسیون، روش‌های پیشنهادی در این پایان نامه، استفاده از رگرسیون چند جمله ای و استاندارد سازی مستقیم اصلاح شده می باشد که دلیل آن ایجاد دارای کمترین خطا در مورد انتقال کالیبراسیون است.