چکیده: در این پایان نامه به مطالعه مورفولوژی سطح، خواص ساختاری، اپتیکی و خواص حسگری گازی لایه‌های نازک نانوالیاف پلی‌آنیلین، نانو کامپوزیت پلی‌آنیلین/ یون نیکل و نانو کامپوزیت پلی‌آنیلین/ اکسید نیکل رشد یافته به روش رونشانی چرخشی بر روی زیرلایه شیشه پرداخته شده است. نانو ذرات اکسید نیکل به روش هیدروترمال سنتز شدند. نمونه ها با استفاده از میکروسکوپ الکترونی روبشی گسیل میدانی (FESEM)، آنالیز الگوی پراش پرتو ایکس (XRD)، طیف نگاری نوری (UV-Vis) و طیف نگاری تبدیل فوریه فروسرخ (FTIR)مشخصه یابی شدند. نمونه‌های مورد مطالعه در این تحقیق با استفاده از پیش ماده‌ آنیلین، کلرید نیکل و نیترات نیکل تهیه شدند، کامپوزیت پلی‌آنیلین/ یون نیکل و نانو کامپوزیت پلی‌آنیلین/ اکسید نیکل به ترتیب از درصدهای مختلف کلرید نیکل و اکسید نیکل تهیه شدند. تصاویر FESEM حاکی از شکل‌گیری نانو الیاف با قطرهای متفاوت است. الگوی پراش پرتو ایکس نشانگر ساختار آمورف برای پلی‌آنیلین و نانو کامپوزیت‌های پلی‌آنیلین/ یون نیکل و ساختار شش گوشی برای اکسید نیکل و نانو کامپوزیت‌های پلی‌آنیلین/ اکسید نیکل می‌باشد. پاسخ نمونه های تهیه شده نسبت به گاز آمونیاک(NH3) ، اتانول و استون در دمای اتاق به روش مقاومت سنجی مورد بررسی قرار گرفت. حسگرهای گازی ساخته شده حساسیت خوبی نسبت به گاز آمونیاک نشان دادند اما پاسخ آنها نسبت به دو گاز اتانول و استون قابل چشم پوشی بود. این امر بیان گر گزینندگی بالا نسبت به بخار NH3 در مقایسه با دو گاز دیگر می‌باشد.. حداکثر حساسیت در نمونه‌های پلی‌آنیلین، پلی‌آنیلین/ یون نیکل و پلی‌آنیلین/ اکسید نیکل نسبت به ppm100 گاز آمونیاک به ترتیب 34، 74 و % 134 می‌باشد.