چکیده: امروزه به دلیل افزایش جمعیت ونیازهای انسانی و به تبع آن مصرف انرژی، پدیده بحران انرژی در جهان اتفاق افتاده است. مساله جهانی بحران انرژی مشکلات ناشی ازپایان پذیری سوخت های فسیلی و اثرات زیانبار زیست محیطی این سوخت ها، مجامع علمی را وادار به استفاده از منابع انرژی جایگزین کرده است. برای بیرون رفت از این بحران راه کار های مختلفی ارائه میشودکه پایداری در بخش طراحی معماری ساختمان ها یکی ازبهترین راه کارها است.دراین پژوهش سعی شده است یک اقامتگاه بوم گردی بارویکرد پایداری، طراحی شود و این طراحی با تکیه بر معماری سنتی خانه در مناطق گرم و خشک (شهر دامغان) است. برای دست یابی و شناسایی الگوهای پایداری پس از مطالعات کتابخانه ای، تحلیل به روش میدانی و انالیز نقشه های معماری چهار ساختمان مسکونی سنتی در دامغان انجام شده است ودر گام های بعد، مقایسه نمونه های مورد بررسی با یکدیگر، اندازه گیری فضا ها و تحلیل و بررسی تناسبات فضا ها نسبت به حیاط پرداخته شد.بررسی ها نشان دادن که مشخصه های معماری پایدار در بنا های مسکونی در خانه های سنتی شهر دامغان در ارتباط باتاثیر اقلیم بر فرم ، انتحاب مصالح و جهت گیری و...بنا است. نتایج پژوهش نشان دادکه در طراحی اقلیمی در دامغان بهتر است بنا درونگرا با شد و فرم ان اشکال مربع و یا مستطیل با حیاط مرکزی وبنا کشیدگی شرقی –غربی داشته باشد.با توجه به اقلیم، الگو های پایداری همچون مصالح سازگار با محیط، استفاده از مصالح با رنگ روشن و ظرفیت حرارتی بالا، پرو خالی کردن در نما، استفاده ازفضا های زمستان نشین وتابستان نشین و...استفاده نموده است .فضاهایی همچون ایوان،به عنوان فضا های نیمه باز برای جلو گیری از تابش نورهای مزاحم غرب به داخل بنا، بادگیرها جهت تهویه طبیعی، زیرزمین ها، که در فصل تابستان از خنکای ان استفاده میشود در طراحی فضا های زمستان نشین ( ارتفاع کمتر خود نسبت به فضای تابستان نشین) با توجه به جهت قرار فضا زود تر گرم می شده اند. پژوهش از نوع کاربردی است و با روش تحقیق توصیفی-تحلیلی، بانگرش تطبیقی انجام شده است. نتایج پژوهش نشان دهنده این است که کاربرد مواردی همچون جهت گیری مناسب بنا و حیاط، قرارگیری قسمتی از بنا دردل خاک، طراحی مناسب بازشو ها مخصوصا درسمت جنوب، استفاده از چند حیاط(مرکزی) به دلیل تامین تهویه و نورمناسب فضا ها، استفاده از مصالح سازگار با اقلیم، توجه به سایه اندازی، استفاده از ایوان به عنوان فضای نیمه باز و کنترل از ورود نور های مزاحم به فضا ها، استفاده از تزئینات عملکردی(گره چینی اجر درنما)، طراحی مناسب حیاط های مرکزی مخصوصا پوشش گیاهی و اب جهت ایجاد رطوبت هوا، استفاده از درختان به منظورکنترل باد و سایه اندازی و... در طراحی اقامتگا های بوم گردی تاثیر گذار است.