چکیده: هدف: هدف از تحقیق حاضر، بررسی تاثیر مکمل رازیانه و تمرین در آب بر سطوح استروژن و برخی شاخص های متابولیکی زنان یائسه دیابتی نوع 2 بود. روش: تحقیق حاضر از نوع تحقیقات کار آزمایی بالینی تصادفی با طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل می باشد. جامعه آماری تحقیق را تمامی زنان یائسه مبتلا به دیابت نوع 2 تشکیل داده اند و نمونه آماری این پژوهش، به 4 گروه: 1) تمرین هوازی در آب + مصرف مکمل رازیانه (14 نفر) ، 2) تمرین هوازی+دارونما (15 نفر)، 3) مکمل رازیانه (11 نفر) و 4) دارونما (11 نفر) تقسیم شدند. از پرسشنامه معیار سنجش علایم یائسگی (MRS) جهت بررسی نشانه های جسمانی که شامل چهار نشانه گرگرفتگی و تعریق شبانه، مشکلات خواب، ناراحتی قلبی و ناراحتی عضلانی-مفصلی است استفاده شد. افراد هر گروه نیز، مکمل رازیانه را بصورت 2 کپسول 100 میلی گرمی 2 بار در روز دریافت نمودند. در این پژوهش تمامی مراحل تمرینی در استخر و در منطقه کم عمق آب (3 جلسه در هفته) انجام گرفت. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS 16(آزمون تی وابسته برای ارزیابی تفاوت درون گروهی، آزمون تحلیل واریانس برای ارزیابی تفاوت بین گروهی و آزمون تعقیبی توکی برای تشخیص گروه هایی که در تحلیل واریانس تفاوت ایجاد کرده بودند در سطح معناداری 0/05) استفاده شد. یافته ها: یافته ها نشان داد که میانگین هورمون استروژن، انسولین سرم، گلوکز سرمی، HDL و علائم جسمانی یائسگی بین گروه ها معنی دار بود. نتایج: نتایج نشان می دهد که مصرف مکمل رازیانه و تمرینات ورزشی در آب در افزایش میزان هورمون استروژن، کاهش علائم دیابتی و علائم جسمانی یائسگی و بهبود نیمرخ لیپیدی موثر است.