چکیده: محیط زیست از ارکان اصلی توسعه پایدار است. توسعه صنایع، رشد اقتصاد و افزایش میزان تولیدات صنعتی، منجر به تولید مقادیر زیاد مواد باطله و محصولات جانبی بی‌ارزش، خطرناک و مضر می‌شود که منشأ پدید آمدن مشکلات زیست‌محیطی مختلفی می‌شود. در این تحقیق پس از نمونه‌برداری صحرایی (سطحی و عمقی) از دمپ باطله فرآوری معدن طلای موته و اندازه‌گیری آزمایشگاهی میزان سیانور موجود در نمونه، مدل‌سازی توزیع سیانید دمپ باطله انجام شد. برای انجام مدل‌سازی از روش‌های جدید یادگیری ماشین و زمین‌آمار در نرم‌افزار MATLAB استفاده شده است. بنابراین روش‌های ماشین‌های بردار پشتیبان، جنگل‌های تصادفی، آنالیز تشخیص خطی و آدابوست جهت مدل‌سازی مورد استفاده قرار گرفتند، که روش آدابوست بالاترین دقت در تخمین را ارائه داده است. زمین‌آمار برای پوشش ضعف این روش‌ها در بیان همگن و یا ناهمگن بودن محیط و محاسبه خطاهای تجربی مورد استفاده قرار گرفته است. بر اساس نتایج مطالعات زمین آماری غلظت سیانید در دمپ باطله به صورت همگن است و شعاع تاثیر حاصل از وریوگرام برابر 8.3 متر می-باشد. این شعاع تاثیر با نتایج تعداد نمونه های انتخاب شده برای تخمین همخوانی دارد و مقدار به دست آمده از اثر قطعه ای حاکی از خطای ناچیز نمونه برداری، آماده سازی و آنالیز نمونه ها می باشد. همچنین مدل مفهومی تحول و انتقال آلاینده سیانید در دمپ باطله فرآوری طلای موته به صورت سه بعدی و با درنظرگرفتن مکانیسم فیزیکوشیمایی حاکم بر آن ارائه شده است. در پایان با تخمین مقدار کلی سیانید موجود در خاک، هزینه‌های تصفیه دمپ باطله محاسبه و همچنین راه های کسب درآمد از این دمپ باطله مورد بررسی قرار گرفت.