چکیده: در این تحقیق ابتدا سابقه علمی موضوع مورد بررسی قرار گرفته و مهمترین پارامترهای فنی مؤثر در حفاری شناسایی گردیده‌اند. در ادامه از کارشناسان مربوطه داخل و خارج از کشور در مورد ضریب اهمیت هر یک از پارامترهای دخیل در قابلیت نفوذ سنگ‌ها نظرسنجی به عمل آمده است. سپس جهت ارائه یک سیستم طبقه‌بندی کمّی، بر اساس پارامترهای مؤثر در قابلیت نفوذ سنگ‌ها، نظرات کیفی متخصصان مذکور توسط روش تحلیل سلسله مراتبی فازی دلفی (FDAHP) تجزیه و تحلیل شده و مهمترین پارامترها از نظر کمّی انتخاب شده‌اند. با دستیابی به وزن هر پارامتر، سیستم طبقه‌بندی جدیدی به صورت کمّی و بر مبنای پارامترهای مهم پیشنهاد گردیده است. این سیستم که اندیس قابلیت نفوذ در سنگ نامیده شده (RPi) در مجموع به سنگ‌ها امتیازی از 100-25/10 اختصاص می‌دهد. سپس قابلیت نفوذپذیری سنگ‌ها در پنج کلاس خیلی آسان، آسان، متوسط، سخت و خیلی سخت طبقه‌بندی می‌شوند. پس از پیشنهاد سیستم طبقه‌بندی، برای ارزیابی توانایی و کارآیی روش، نمونه‌هایی از معادن مختلف شمال‌غرب کشور جمع‌آوری شدند. پس از این مرحله نمونه‌ها به آزمایشگاه مکانیک‌سنگ و مقطع نازک منتقل گردیده و تحت آزمایش قرار گرفتند. در مجموع آزمایش‌های تهیه مقطع نازک برای هر نوع سنگ (1عدد)، تعیین مقاومت فشاری، تعین شاخص سایش شیمازک، سختی و مدول الاستیسیته بر روی نمونه‌ها انجام شد. بعد از اتمام مطالعات نمونه‌ها، سنگ‌ها از نظر پارامترهای موجود در سیستم طبقه‌بندی امتیاز‌دهی شده و کلاس هر کدام از سنگ‌ها در سیستم پیشنهادی RPi تعیین شد. نمونه‌هایی از سنگ‌های مورد آزمایش در ابعاد 30*40*30 سانتی‌متر به معدن سنگ آهک سیمان صوفیان واقع در 30 کیلومتری تبریز منتقل شده و در آن محل سه عدد چال تحقیقاتی هر یک به عمق 10 سانتی‌متر با سیستم حفاری ضربه‌ای-دورانی پنوماتیکی چکش بالا با قطر 3 اینچ حفر گردید. در پایان امتیاز کسب شده توسط هر سنگ در سیستم RPi با سرعت خالص به دست آمده در ماده سنگ‌های مورد آزمایش رگرسیون شده و رابطه ریاضی بین این دو پارامتر ارائه شده است. نتایج حاصل از مطالعات آزمایشگاهی و صحرایی نشان داد که با افزایش شاخص نفوذ در سنگ سرعت حفاری ضربه‌ای-دورانی پنوماتیکی چکش بالا به صورت توانی افزایش می‌یابد.