چکیده: این پایان‌نامه با این ایده که امکان یافتن ارتباط منطقی بین تغییرات ضخامت بوکسیت با لایه‎های کمربالا و نیز عیار عناصر تشکیل دهنده کانسار بوکسیت وجود دارد مطرح گردید. در صورت وجود و یافتن چنین ارتباطی، پیش‌بینی می‌شد بتوان تخمین مناسبی از روند کانسار در مناطق اکتشاف نشده ارائه نمود. بدین ترتیب امکان ارائه مدلی از تغییرات ضخامت و عیار کانسار مهیا می‌گشت تا بتوان نسبت به جلوگیری از انجام حفاری‌های اکتشافی غیر ضروری اقدام کرد. همچنین به این نحو می‌توان در زمینه طراحی و تعیین شیب کلی معدن و تخمین مناسب عیار در برنامه‎ریزی کلی عملیات تولید و نیز عملیات استخراج روزانه بهره برد. به این منظور ابتدا کلیه اطلاعات و داده‌های اخذ شده از معدن بوکسیت جاجرم شامل فایل‌ داده‎های موجود در شیت Collar (شامل مختصات جغرافیایی هر گمانه، شیب، آزیموت و عمق آن‎ها، مرحله حفاری، نوع گمانه و..)، داده‎های موجود در شیت Geology (شامل نام هر گمانه، لیتولوژی، شماره نمونه‎های برداشت شده از هر عمق، تغییرات لیتولوژی و...) و داده‎های موجود در شیت Assay (شامل نام هر گمانه، لیتولوژی، شماره نمونه‎های برداشت شده از هر عمق و لیتولوژی با توجه به مقدار عیار ماده معدنی، داده‎های عیاری و...) مورد بررسی و ساماندهی قرار گرفت. مقادیر آنالیز ترکیبات تشکیل دهنده بوکسیت شامل Al2O3SiO2,Fe2O3,TiO2,CaO,MgO,K2O, که دارای نقص و کمبود اطلاعات آنالیزی عیار بودند تخمین زده شد. در این مرحله مشاهده گردید که می‌توان به ترتیب با تقریب بسیارنزدیک نسبت به تخمین Fe2O3TiO2, اقدام و امکان تخمین با دقت مناسب برای ترکیبCaO,MgO,K2O, وجود ندارد. بدین ترتیب فایل داده‌ها در خصوص ترکیبات فوق تکمیل و بعنوان فایل داده‌های اصلی مورد استفاده قرار گرفت. سپس ارتباط کلی عیار ترکیبات مختلف و ضخامت بوکسیت سخت در کلیه مناطق معدن بررسی و مشاهده شد که ارتباط معناداری در این خصوص وجود ندارد. همچنین تلاش گردید ضمن تفکیک کانسار به دو بخش با ضخامت بالا و پایین،نسبت به یافتن رابطه بین عیار و ضخامت اقدام گردد؛ که باز هم ارتباط خاصی مشاهده نگردید. در ادامه ارتباط فی‌مابین عیار و ضخامت در مقاطع مختلف که به صورت عمود بر امتداد ماده معدنی بوده، مورد بررسی قرار گرفت. در این مرحله نیز ارتباط معناداری مشاهده نگردید. بنابراین نتیجه‌گیری شد که بر خلاف تصور و باور موجود در معدن اصولاً ارتباط معنی‌دار بین ضخامت و عیار ترکیبات مختلف تشکیل دهنده زون بوکسیت سخت وجود ندارد. در ادامه فرض وجود ارتباط بین ضخامت بوکسیت و لایه‌های مختلف تشکیل دهنده کمر بالای ماده معدنی مورد بررسی قرار گرفت و مشخص شد نمی‌توان ارتباط مشخصی را در این خصوص نیز در نظر گرفت.