چکیده: به طورکلی، روش های مختلفی برای ساخت تونل استفاده می شوند بنابراین، برآورد مدت زمان ساخت تونل در مرحله امکان سنجی و شروع پروژه از اهمیت بسزایی برخوردار است. اغلب روش‌های برآورد زمان‌بندی و اجرای تونل‌ها به‌صورت سنتی هستند و برآورد دقیقی را ارائه نمی‌کنند. در این پژوهش، معیارهای مؤثر بر مدت زمان ساخت تونل‌های طویل خصوصاً تونل‌هایی که به روش مکانیزه حفاری می شوند، شناسایی شدند. سپس، با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی توسعه‌یافته فازی رتبه بندی شدند. بدین ترتیب، میزان تأثیر و اهمیت هر یک از ریسک‌های مؤثر بر عملیات تعیین شد. در این مطالعه، ریسک‌های مؤثر بر زمان بندی ساخت تونل‌های طویل به دو گروه ریسک‌های شناخته شده و ناشناخته تقسیم بندی شدند. سپس، با طراحی پرسشنامه و استفاده از نظرات خبرگان، هر یک از معیارهای موجود امتیازدهی شدند. سپس، از روش بهبودیافته تحلیل سلسله مراتبی فازی (روش میانگین هندسی بوکلی) برای رتبه بندی و وزن دهی معیارها و زیرمعیارهایی که باعث افزایش زمان‌بندی واقعی تونل شدند استفاده شد. در گام بعد، با استفاده از روش‌های هیبریدی فازی، معیارهایی که تأثیرگذاری بیشتری بر روی ریسک‌های شناخته‌شده و ناشناخته داشتند به‌عنوان پارامترهای ورودی روش شبیه‌سازی مونت‌کارلو انتخاب شدند و سپس با استفاده از روش مونت‌کارلو در نرم افزار متلب، میزان تأثیر این ریسک ها بر زمان‌بندی تونل مشخص شد. در شرایطی که ریسک‌های شناخته‌شده در پروژه وجود دارد، در سال اول 100 درصد امکان دارد که پروژه بر اساس برنامه زمان بندی پیش‌بینی‌شده به اتمام برسد. در سال دوم، زمان‌بندی کاهش می یابد و 89 درصد امکان اتمام پروژه بر اساس زمان بندی پیش‌بینی‌شده وجود دارد. به همین ترتیب، در سال سوم، 92 درصد، در سال چهارم، 90 درصد، در سال پنجم 90 درصد و در سال ششم نیز 90 درصد امکان اتمام پروژه بر اساس برنامه زمان بندی پیش‌بینی‌شده وجود دارد. در شرایطی که ریسک‌های شناخته‌نشده در پروژه وجود دارد، در سال اول 90 درصد امکان دارد که پروژه بر اساس برنامه زمان بندی پیش‌بینی‌شده به اتمام برسد. در سال دوم، زمان‌بندی افزایش می یابد و 92 درصد امکان اتمام پروژه بر اساس برنامه زمان بندی پیش‌بینی‌شده وجود دارد. به همین ترتیب، در سال سوم، 93 درصد، در سال چهارم، 90 درصد، در سال پنجم 92 درصد و در سال ششم نیز 92 درصد امکان اتمام پروژه بر اساس برنامه زمان بندی پیش‌بینی‌شده وجود دارد. درنهایت نتایج با یکدیگر مقایسه و ذخایری تحت عنوان ذخایر احتیاطی و مدیریتی به‌عنوان راهکار جهت مقابله با این ریسک ها ارائه شد. بنابراین باید پیش‌بینی های لازم قبل از آغاز پروژه های تونل سازی برای این مسائل انجام گیرد تا تأخیر در اجرای زمان بندی پروژه به حداقل برسد.