چکیده: چالزنی و انفجار اصلی ترین فعالیت های عملیات استخراج در معادن هستند و می بایست به آن ها توجه ویژه ای صورت گیرد. عدم توجه به پارامتر های طراحی در آتشکاری سبب ایجاد پیامد های ناخواسته خواهد شد. در معدن سنگ آهن داوران با توجه به اینکه پس از هر انفجار پاشنه، بولدر و خردایش نامناسب سنگ ها مشاهده می شود لزوم خردایش ثانویه امری قابل توجیه است که این کار باعث افزایش هزینه ها و کاهش بهره‏وری ماشین آلات می شود. در این پژوهش در راستای خردایش بهتر انفجارها، بهبود عملکرد ماشین آلات بارگیری و باربری و کاهش هزینه ها به ارائه الگوی مناسب چالزنی و انفجار پرداخته شده است. در مجموع 28 بلوک حفاری شده با قطرهای 5/3 ، 4 و 5 اینچ مورد ارزیابی قرار گرفت، ابتدا 15 بلوک (شامل شش بلوک با قطر 5/3 اینچ، پنج بلوک با قطر 4 اینچ و چهار بلوک با قطر 5 اینچ) برای بررسی خردایش، عملکرد ماشین آلات بارگیری و باربری و همچنین بررسی هزینه‏ها، آتشکاری شدند در مرحله بعد اصلاح الگو برای هر قطر با استفاده از روش های تجربی صورت گرفت. سپس با استفاده از الگوی اصلاح شده 13 بلوک (شامل پنج بلوک با قطر 5/3 اینچ، چهار بلوک با قطر 4 اینچ و همچنین چهار بلوک با قطر 5 اینچ) آتشکاری شد. پس از هر مرحله انفجار، از روش آنالیز تصویری، با نرم افزار Split-Desktop توزیع دانه بندی خردایش سنگ‏های خرد شده حاصل از انفجار انجام شد. بدین ترتیب با ملاک قرار دادن D80 هر بلوک، در راستای بررسی کاهش یا افزایش پاشنه و بولدرهای بلوک از زمان چکش کاری (شامل زمان چکش‏کاری پاشنه و بولدر‏های هر بلوک)، برای بررسی عملکرد ماشین آلات بارگیری، زمان بارگیری جام دستگاه و برای بررسی عملکرد ماشین آلات باربری، از درصد پرشدگی اتاق کامیون ها و همچنین به منظور بررسی اقتصادی بلوک ها از هزینه حفاری و انفجار هر تن سنگ خرد شده استفاده شد. با محاسبه درصد تغییرات از میانگین زمان چکش کاری بلوک ها، در قبل و بعد اصلاح الگو، قطر 5/3 اینچ 8/17 درصد، قطر 4 اینچ 1/28 درصد و قطر 5 اینچ 9/17 درصد زمان چکش کاری بعد از اصلاح الگو کاهش یافته است به عبارتی میزان پاشنه و بولدرهای موجود در بلوک ها کم شده است. در راستای بررسی عملکرد ماشین آلات بارگیری با مقایسهD80 و یک سیکل بارگیری جام دستگاه، برای هر قطر یک رابطه خطی به دست آمد که نشان می دهد با افزایشD80، زمان یک سیکل بارگیری جام دستگاه افزایش می یابد. برای بررسی عملکرد ماشین آلات باربری نیز با مقایسهD80 و درصد پرشدگی اتاق کامیون ها، برای هر قطر یک رابطه خطی به دست آمد این رابطه نشان می-دهد با کاهش D80، درصد پرشدگی کامیون ها افزایش می یابد. در بررسی اقتصادی بلوک ها، میانگین هزینه حفاری و انفجار هر تن سنگ خرد شده از بلوک های قبل و بعد از اصلاح الگو محاسبه شد. مشاهده شد این هزینه برای قطر 5/3 و 4 اینچ کاهش یافته است و در قطر 5 اینچ با توجه به تغییرات ناچیز در D80 بلوک های قبل و بعد از اصلاح الگو، هزینه حفاری و انفجار هر تن سنگ نیز تغییر ناچیزی داشته است.