چکیده: تلسکوپ‌های بزرگ از مهم‌ترین ابزارهای نجومی هستند که دقت سطح آینه اولیه آن در حدود 2 نانومتر است. عواملی مانند چرخش محور ارتفاع، تغییر سریع محور سمت و وزش باد می‌تواند اعوجاج‌هایی بزرگ در سطح آینه ایجاد نماید که برای جبران آن، در سطح زیرین آینه عملگرهایی بادی تعبیه شده تا نیروهای مزاحم را جبران نمایند. علی‌رغم مزایای فراوان عملگرهای بادی، شدیداً غیرخطی هستند و کنترل آنها سخت است. لذا در این پایان‌نامه سعی می‌گردد کنترل‌کننده‌ای مناسب برای یک مدل از این عملگرها طراحی و ساخته شود. مطالعات نشان می‌دهد که کنترل‌کننده‌های خطی تناسبی- انتگرالی-مشتقی مرسوم، عملکرد مناسبی در این حوزه ندارند. از طرف دیگر، به دلیل محدودیت در سخت‌افزار نمی‌توان از ساختارهای پیچیده کنترلی نیز بهره برد. لذا در این پایان‌نامه، استفاده از کنترل‌کننده‌های مرتبه کسری برای این منظور پیشنهاد شده است. ازآنجا که مدل سیستم در دسترس نبوده و شناسایی آن علاوه بر محدودیت‌های موجود، به استخراج مدل‌های پیچیده و نایقینی‌های فراوان منجر می‌شود، روشی مستقل از مدل تحت عنوان تنظیم بازخورد تکراری برای تنظیم پارامترهای این کنترل‌کننده اعمال می‌گردد. یکی از مهم‌ترین اشکالات این روش که بر اساس راهبرد گرادیان نزولی عمل می‌کند، توقف در نقاط کمینه محلی است که برای رفع این ایراد، در این پایان‌نامه ترکیب این روش با الگوریتم ژنتیک پیشنهاد شده است. پس از شبیه‌سازی سیستم‌های مختلف و اطمینان از درستی عملکرد، روش پیشنهادی روی یک عملگر بادی به صورت عملی پیاده‌سازی شده که نتایج حاصل، کارایی کنترل‌کننده را از نظر کاهش مقدار بالا زدگی و کاهش زمان نشست در نقاط کار متفاوت را تائید می‌نماید.