چکیده: آتشفشان‌ها روزنه‌هایی در سطح زمین می‌باشند که از آن‌ها سنگ‌های گداخته، خاکستر و گازهای درون زمین به بیرون فوران می‌کنند. جریان‌های گدازه‌ای، جریانی است از مواد مذاب جاری شده بر سطح زمین که در اثر یک فوران آتشفشان رخ می‌دهد. این جریان گرچه دائمی نبوده ولیکن مخاطرات بسیار مخربی را در محدوده اطراف آتشفشان‌های سراسر جهان ایجاد می‌کنند. برای پیش‌بینی و کاهش پیامدهای این فوران‌های عظیم، دانشمندان از مدل‌های عددی جریان گدازه برای ارزیابی خطر و پیش‌بینی جریان در زمان واقعی، و همچنین بررسی میزان تاثیر اقدامات مقابله‌ای گوناگون استفاده می‌کنند. گدازه‌ها پس از خروج از دهانه آتش‌فشان شروع به جریان می‌کنند و جریان آن‌ها عمدتا از نوع جریان‌های ثقلی بوده. گدازه در حین این جریان به سرعت در سطوح پیرامونی حرارت خود را از دست داده و شروع به سخت شدگی می‌کند. از طرف دیگر همزمان با طی طریق و سرد شدن این جریان شکافته شد و گدازه‌های درون قسمت سرد شده بیرون آمده و مجدد این چرخه حرکت و سخت‌شدگی ادامه می‌یابد تا جایی که دیگر ماگما به صورت مذاب موجود نباشد و به اصطلاح جریان متوقف گردد. مسئله مهم در بررسی این پدیده آن است که بتوانیم پیش بینی کنیم که این چرخه حرکت و سخت شدگی تا به کجا ادامه دارد، یا به عبارت دیگر به رابطه یا رابطه‌هایی که معادله حرکت و تغییر دما گدازه‌ها را بیان می‌کنند دست یافت. اهداف مد نظر این تحقیق را می‌توان بدین صورت بیان کرد: رسیدن به مدل‌هایی برای شناسایی و پیش بینی نحوه حرکت جریان گدازه، شناسایی نحوه تغییر ساختار حرارتی جریان گدازه، بررسی تاثیر تغییر ساختار حرارتی گدازه بر لزجت جریان گدازه، تاثیر جنس سنگ بستر کوهای آتشفشانی در نحوه جریان و تغییر ساختار حرارتی جریان گدازه. برای این منظور ابتدا متغییرهای مستقل مرتبط با هریک از متغییرهای وابسته را شناسایی شده سپس با استفاده از قوانین مکانیک سیالات و مکانیک خاک و همچنین به‌کار بردن تکنیک‌های ریاضیاتی، مدل‌های پیش‌بینی را کالیبره کرده و در نهایت برای اطمینان از صحت مدل حاصله این مدل را با داده‌های حقیقی از یک آتش فشان موجود مقایسه، و به عبارت بهتر اعتبارسنجی شده است. شایان ذکر است، به منظور نیل به اهداف مد نظر در این پژوهش از نرم افزار آباکوس بهره برده شده است.