چکیده: گردشگری ساحلی یکی از جذابترین و پرطرفدارترین شاخه‌های گردشگری به شمار می‌آید. امروزه توجه به امر گردشگری در بسیاری از کشورهای دنیا به عنوان یک عامل درآمدزا حائز اهمیت فراوانی است و شهرهای متعددی در دنیا با فراهم آوردن امکانات و زیرساختهای لازم در جذب هر چه بیشتر گردشگران و مردم گام برداشته‌اند. ایران نیز با دارا بودن 5773 کیلومتر نوار ساحلی در شمال و جنوب کشور، با مسائل کاربری زمین، حفظ محیط زیست و توسعه پایدار در این نواحی سر وکار دارد. سواحل جنوبی دریای خزر (با طول 664کیلومتر) با برخورداری از مواهب طبیعی و ژئومورفولوژیک، توانسته است شایستگی خود را نسبت به سایر خطوط ساحلی ایران به اثبات برساند. این ناحیه به دلیل برخورداری از پتانسیلهایی همچون سواحل پست و ماسه‌ای (با شیب ملایم و کمتر از 1%) تالاب‌ها و مرداب های ساحلی (با شرایط اکولوژیکی خاص)، ترکیب آرمانی کوه، جنگل و دریا، وجود گل فشان‌ها و غیره هر ساله پذیرای میلونها نفر گردشگر داخلی و خارجی است. در سال‌های اخیر روند توسعه گردش گری در سواحل استان مازندران، بدون توجه به برنامه ریزی اصولی و ظرفیت توان منطقه، موجبات اثرات نامطلوب زیست محیطی و تخریب ساحل را فراهم آورده است، در این تحقیق سعی شده است که روش هدفمند و جدیدی برای مکان یابی مناطق مناسب گردشگری در سواحل استان مازندران ارائه شود. برای این منظور ابتدا با تدقیق و تحقیق در منابع فنی موجود به بررسی و تعین عوامل مؤثر در این نوع مکان یابی پرداخته و آنها در سه معیار اصلی زمین و اقلیم، زیست محیطی و دسترسی‌ها و پشتیبانی و 15 زیر معیار شامل فاصل از دریا، فاصله از اسکله، فاصله از سکونتگاه ها ، فاصله از رودخانه، فاصله از شبکه معابر، فاصله از گسل، کاربری، عوامل اقلیمی، شیب، ارتفاع، جنس خاک ساحل، تراکم و پوشش گیاهی، ویژگیهای جریان آب دریا و مساله جریانهای بازگشتی، عوامل پشتیبانی و فرهنگی، نزدیکی به خدمات، دسته‌بندی کرده سپس با استفاده ازنظر کارشناسان از طریق پرسشنامه دلفی وسیستم مقایسه زوجی، درقالب روشهای AHP و ANP اقدام به وزن دهی معیارها شده و پس از تعین وزن هر یک از معیارها، مشخص شد که معیار نزدیکی به خدمات و نزدیکی به ساحل با 9.6 و9.1 درصد بیشترین امتیاز و معیار تنوع و تراکم پوشش گیاهی با 3.3 درصد کمترین امتیاز را در روش ANP و همچنین معیارهای نزدیکی به ساحل و بافت خاک ساحل با 16 و 12.8 درصد بیشترین امتیاز و معیار شیب با 1.4 درصد، کمترین امتیاز را در روش AHP بدست آوردند. پس از مشخص شدن وزن معیارها لایه‌های اطلاعاتی هر یک از معیارها در محیط GIS ایجاد گردیده و در نهایت با روی هم گذاری لایه های اطلاعاتی مناسب ترین مکانها جهت سایتهای گردشگری ساحلی با چهار محدوده بسیار مناسب، مناسب، تا حدودی مناسب و نامناسب بر مبنای اکوتوریسم پایدار ارائه شد که با برنامه‌ریزی مناسب، توسعه پایدار گردشگری و متقابلاً توسعه اقتصادی منطقه را همراه با حفظ منابع طبیعی و زیستی به دنبال خواهد داشت.