چکیده: با توجه به اینکه آب‌های زیرزمینی منابع مهمی برای تأمین مصارف کشاورزی، شرب و صنعت به ویژه در مناطق خشک و نیمه‌خشک هستند، بررسی و مدیریت آن‌ها ضروری به شمار می‌رود. بررسی کیفیت آب معمولاً مبتنی بر تجزیه‌وتحلیل شیمیایی و اندازه‌گیری پارامترهای شیمیایی آن می‌باشد. در این پایان‌نامه، کیفیت آب زیرزمینی دشت گناباد استان خراسان رضوی از نظر مصارف کشاورزی، شرب و صنعت طی سال‌های 1386 تا 1400 بررسی شد. برای این منظور از میانگین 15 پارامتر شیمیایی آب در بازه زمانی 1400-1386 در 16 حلقه چاه در دشت استفاده شده است. نتایج نشان داد بر اساس نمودار پایپر، آب تمامی چاه‌ها در طبقه‌های اکثراً قلیایی و اکثراً اسیدهای قوی، در طبقه‌بندی بر اساس کاتیون‌ها دارای تیپ سدیم و پتاسیم و در طبقه‌بندی بر اساس آنیون‌ها اکثراً بدون تیپ غالب هستند. بر اساس استاندارد فائو دو پارامتر هدایت الکتریکی و منیزیم از حدود مجاز آن فراتر، بر اساس شاخص‌های آبیاری در رده نامناسب و برای آبیاری به روش قطره‌ای و بارانی دارای محدودیت و از نظر طبقه‌بندی ویلکاکس 25/31 درصد از چاه‌ها دارای آب با کیفیت متوسط برای کشاورزی و باقی چاه‌ها نامناسب می‌باشند. طبق نتایج به‌دست‌آمده از شاخص لانژلیه در نیمه اول بازه موردبررسی تمامی چاه‌ها دارای خاصیت رسوب‌گذاری و در طی نیمه دوم 75/43 درصد از چاه‌ها دچار خاصیت خورندگی شده‌اند. نتایج آزمون من کندال اصلاح شده نیز نشان داد که برای پارامترهای کیفی، 125 مورد از مشاهدات رو به افزایش و 64 درصد آن‌ها دارای روند معنی‌دار، 108 مورد رو به کاهش و 73 درصد آن‌ها دارای روند معنی‌دار و هفت مورد باقی‌مانده بدون تغییر و برای سطح ایستابی در ماه اردیبهشت نه چاه دارای روند مثبت و هفت چاه دارای روند منفی و در ماه مهر 12 چاه دارای روند مثبت و چهار چاه دارای روند منفی و در هر دو ماه 12 چاه دارای روند معنی‌دار می‌باشند. پهنه‌بندی ریسک آلودگی دشت توسط مدل دراستیک انجام شد. نتایج نشان داد 66/6 درصد، 8/0 درصد و 006/0 درصد از منطقه به ترتیب در رده‌های آلودگی زیاد، آلودگی خیلی زیاد و مناطق کاملاً آلوده طبقه‌بندی شده‌اند. صحت سنجی مدل دراستیک با پهنه‌بندی غلظت نیترات و قرار گرفتن بالاترین میزان آن در مناطق آلوده، تأیید شد.