چکیده: چکیده سدها سازه‌های ساخت دست بشر هستند که برای حفظ عملکرد و ایمنی نیاز به نظارت دائمی دارند. ارزیابی تغییر شکل سدها با استفاده از روش‌های سنتی می‌‌تواند زمان‌بر و از نظر اقتصادی پرهزینه باشد. اخیراً، تکنیک تداخل‌سنجی رادار دهانه ترکیبی (InSAR) پتانسیل خود را برای اندازه‌گیری تغییر شکل زمین و ساختار ثابت کرده است. این روش دارای سرعت بالا، سطح پایش وسیع و نظارت پیوسته و مقرون به صرفه‌ای برای جابجایی‌های سطوح و عوارض سطح زمین با دقت میلی‌متر است که می‌تواند به عنوان روش پیش شناخت و همچنین تجزیه و تحلیل تکمیلی برای تشخیص حرکات در سازه و اطراف آن استفاده شود. هدف از این کار ارزیابی توانایی تکنیک‌های تداخل‌سنجی راداری در بررسی تغییر شکل سد کرخه و سفیدرود و جابجایی زمین‌های اطراف در دوره زمانی 2014-2021، با استفاده از تصاویر Sentinel-1A است. در این پژوهش از 64 تصویر در حالت بالاگذر و 21 تصویر در حالت پایین‌گذر، با بهره‌برداری از تکنیک پراکنش‌گرهای دائمی و طول باز کوتاه برای بررسی روند تغییر در سد کرخه و 24 تصویر بالاگذر با استفاده از تکنیک پراکنش‌گرهای دائمی در بررسی تغییرات سد سفیدرود استفاده شده است. سد سفیدرود یک سد بتنی وزنی بزرگ است که در دهه 30 شمسی احداث گردیده است. این سد یکی از مهم‌ترین سدهای شمال کشور ایران بوده که نقشی حیاتی در تأمین آب کشاورزی و تولید برق در استان گیلان دارد. سد خاکی کرخه نیز که در دهه 70 شمسی ساخته شده است بزرگ‌ترین سد خاکی در خاورمیانه است که برای آبیاری زمینهای کشاورزی و جلوگیری از سیلاب‌های پایین‌دست طراحی‌شده است. از این‌رو سدها سازه‌ای با اهمیت بالا محسوب می‌شوند، به این معنی که خرابی آن‌ها باعث بروز آسیب‌های اجتماعی و اقتصادی به جوامع می‌شود و به همین دلیل، نیاز به نظارت مداوم دارند. نتایج تجزیه و تحلیل سری زمانی نقاط PS بر روی بدنه سد کرخه نشان می‌دهد که میانه بدنه سد با سرعت تقریبی 5 تا 12 میلی‌متر در سال (فرونشست) و تکیه‌گاه شرقی و غربی با سرعت 1 تا 10 میلی‌متر (بالاآمدگی) دچار جابه‌جایی شده است. علاوه‌براین فرونشست زمین در جنوب غربی و شمال غربی منطقه قابل مشاهده است. مقایسه نتایج پردازش داده‌های بالاگذر و پایین‌گذر الگوی یکسانی از جابه‌جایی در منطقه مورد مطالعه را نشان داد. همچنین ارتباط فعالیت‌های تکتونیکی، وضعیت زمینشناسی محل سد مورد بررسی قرار گرفت. در بررسی جابه‌جایی سد سفیدرود نیز بیشترین میزان بالاآمدگی در بدنه سد 3 میلی‌متر در سال مشاهده شد.