چکیده: سنجش‌ازدور فنّاوری بسیار مفیدی است که می‌توان آن را برای به دست آوردن لایه‌های اطلاعاتی پدیده های مختلف از جمله خاک و پوشش گیاهی به کار برد. داده‌های طیفی سنجنده مودیس (MODIS) برای اندازه‌گیری گسترده، نظارت طولانی‌مدت و شناسایی چنین پدیده هایی با تفکیک‌زمانی و طیفی بالا بسیار مناسب است. شاخص TVDI که از داده‌های شاخص پوشش گیاهی (NDVI) و دمای سطح (Ts) (گرفته شده ازمحصولات MOD11A2 و MOD13A2 سنجنده مودیس)، می‌تواند به‌طور مؤثری توزیع مکانی و تغییرات زمانی خشکی را نشان دهد تا بتواند پشتیبانی قوی برای ارزیابی خشکی باشد. در این تحقیق، شاخص خشکی (TVDI) برای پایش و ارزیابی خشکی در دشت مشهد (شمال شرقی کشور ایران) به مدت ده سال(2004-2013) محاسبه شد. برای توجیه تنش خشکی، داده های بارش روزانه 42 ایستگاه هواشناسی منتخب جمع آوری و شدت همبستگی این دو متغیر به کمک آزمون همبستگی پیرسون بررسی شد. ثابت شده است که در طبیعت پاسخ پوشش گیاهی به بارش با تاخیر صورت می گیرد، بنابراین نتایج همبستگی خطی پیرسون بین شاخص TVDI و بارش های تجمعی در دوره تصویر و همچنین 16، 32، 48 و 64 روز قبل از تصویر در فصل های مختلف سال بررسی شد. نتایج نشان داد که بیشترین شدت همبستگی‌ به ترتیب مربوط به: فصل زمستان در دوره تصویر با میانگین شدت 0,590-، فصل بهار با تاخیر 16 روزه از بارندگی با میانگین شدت 0,427-، فصل پاییز در دوره تصویر با میانگین شدت0,370- و فصل تابستان با 64 روز تأخیر از بارندگی با میانگین شدت0,261 - می باشد. در بخش مرکز، شرق و جنوب شرقی دشت که دارای ارتفاع850 تا 1350 مترهستند، مقدار TVDI بیشتر از سایر بخش ها است. باتوجه به رابطه رگرسیون خطی، تغییرات TVDI در مناطق با ارتفاع کمتر از 1350 متر، میزان بارندگی تاثیر بیشتری بر TVDI دارد (R2=0,314)، در حالی که در مناطق با ارتفاع بیش از 1350 متر، علاوه بر بارندگی، تحت تاثیر شرایط محیطی دیگر نیز می تواند باشد (R2=0,027). همچنین بررسی تغییرات تنش خشکی در بازه زمانی ده سال نشان داد که ضریب تغییرات TVDI در نواحی مرتفع (بیش از 1350 متر) بیشتر از سایر نواحی است (Cv=0,263).