چکیده: چکیده بید گوجه فرنگی یا پروانه مینوز گوجه فرنگی Tuta absoluta (Meyrick) (Lep:Gelechiidae)، یکی از آفات بسیار مهم و کلیدی گوجه فرنگی در جهان و ایران است. این آفت در شرایط مساعد محیطی، چندین نسل در سال دارد. لاروهای آفت با تغذیه از برگ، ساقه و میوه باعث خسارت قابل توجه به محصول می‎شوند که درصورت عدم مبارزه با آن، خسارت به 100% هم می‎رسد. نقش سلول‎های خونی و سامانه فنل اکسیداز در دفاع سلولی حشرات ثابت شده است. تعداد سلول‎های خونی تحت تأثیر هر نوع تنش یا ورود عامل بیگانه به همولنف تغییر می‎کند. برای انجام آزمایشات این تحقیق، میوه‎های گوجه فرنگی آلوده از مزارع میامی (رقم Gs15) جمع‎آوری و پس از انتقال به دانشکده کشاورزی بررسی شدند. پس از پرورش (شرایط اتاق رشد شامل دما 1± 25 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 50% و دوره روشنایی به تاریکی (14:10 ساعت)، لاروهای آفت برای آزمایشات ایمنی شناسی استفاده شدند. هموسیت‎های این حشره شامل گرانولوسیت‎ها، پلاسموسیت‎ها، اونوسیتوئیدها، پروهموسیت‎ها و اسفرولوسیت‎ها بودند. فراوانی سلول‎های خونی با افزایش سن لاروی و وزن لاروها افزایش معنی‎داری نشان داد به‎طوریکه همولنف لاروهای سن چهارم بیشترین تعداد سلول‎های خونی را نسبت به سایر سنین لاروی نشان دادند. تحت تنش گرسنگی درمدت زمان 12 و24 ساعت تعداد کل و تفرقی سلول‎ها کاهش معنی‎داری داشتند. اثر تنش‎های دمایی نیز بر تعداد کل سلول‎ها، پلاسموتوسیت‎ها و گرانولوسیت‎ها و نیز مورفولوژی آنها کاملا معنی‎دار بود، به‎طوریکه تعداد کل و تفرقی سلول‎ها در دمای 1±4 درجه سلسیوس و در تنش گرمایی 1±28 درجه سلسیوس نیز کاهش داشتند. شکل سلول‎ها و دیواره آنها در اثر گرما و سرما تغییر بارزی نشان داد وحتی در مواردی سلولها تقسیم شدند. فعالیت سامانه فنل اکسیداز نیز در اثر تنش دما و گرسنگی کاهش یافت.