چکیده: یکی از روش های کاهش تلفات آب، استفاده از سیستم های آبیاری کارآمد مانند آبیاری قطره ای است. سیستم آبیاری قطره ای بالاترین صرفه جویی در مصرف آب را در بین تمام سیستم های آبیاری دیگر دارد. تعیین الگوی خیس شدگی خاک برای دستیابی به طراحی مناسب سیستم های آبیاری قطره ای بسیار مهم است. آگاهی از حجم خیس شده خاک به تعیین فاصله قطره-چکان ها و مدت زمان آبیاری کمک می کند. حجم پیاز رطوبتی خاک به عواملی مانند نوع خاک، رطوبت اولیه خاک، دبی قطره چکان، میزان مصرف آب و غیره بستگی دارد. الگوی توزیع آب در خاک اطراف قطره چکان را می توان با استفاده از آزمایشگاه، آزمایش های مزرعه ای، مدل های تجربی و عددی تعیین کرد. با این حال، انجام اندازه‌گیری‌های آزمایشگاهی و میدانی پرهزینه و زمان‌بر است. بنابراین استفاده از مدل های عددی و تجربی در تعیین ابعاد پیاز رطوبتی ضروری است. یکی از دقیق ترین مدل های عددی، نرم افزار Hydrus-2D است. در مطالعه حاضر، علاوه بر بررسی عملکرد Hydrus-2D در تخمین الگوی خیس شدگی خاک، یک مدل تجربی (رگرسیون چند متغیره) بر اساس داده های جمع آوری شده از آزمایشگاه بر روی خاک لوم سیلتی با استفاده از قطره چکان سطحی و زیرسطحی توسعه داده شد. آزمایشات آزمایشگاهی داخل یک مدل فیزیکی به ابعاد 2/1*70/0* 90/0 متر که دارای دیواره های شفاف بود؛ انجام شد. آبیاری با چهار دبی 2، 4، 6 و 8 لیتر در ساعت انجام شد. اندازه گیری ابعاد الگوی خیس شدگی نشان داد که گسترش پیاز رطوبتی در جهت افقی نسبت به جهت عمودی بیشتر است. مدل Hydrus با استفاده از روش حل معکوس کالیبره شد و پارامترهای هیدرولیکی خاک برآورد گردید. اعتبارسنجی مدل عددی نشان داد که نتایج مدل عددی مطابقت خوبی با نتایج مشاهداتی دارند به‌طوری‌که مقدار R^2 بالاتر از94/0 بود و خطای متوسط (Er) بین 6 درصد (برآورد شعاع خیس شدگی) و 2 درصد (برآورد رطوبت) متغیر بود. ضرایب رگرسیون چند متغیره (مدل تجربی) نیز با استفاده از نتایج آزمایشگاهی برآورد شد. نتایج نشان داد که مدل تجربی توسعه‌یافته می‌تواند ابعاد پیاز رطوبتی را برای آبیاری قطره‌ای سطحی و زیرسطحی با دقت خوبی تخمین بزند.