چکیده: بنیه بذر بسته به دما و رطوبت در دوران رسیدگی، برداشت و انبارداری و حمل و نقل نامناسب دچار کاهش می شود. که نتیجه آن کاهش درصد و سرعت جوانه زنی، رشد کندتر گیاه، افزایش حساسیت به تنش های محیطی و گاهی کاهش عملکرد است. امروزه مطالعاتی در خصوص پیش تیمار بذر با ویتامین ها برای تخفیف اثر فرسودگی و کاهش اثرات نامطلوب محیطی صورت گرفته است. تقریباً تمام فرآیندهای ضروری گیاه مانند تقسیم سلولی، جذب آب و مواد غذایی، فتوسنتز و بیوسنتز مواد آلی تا حد زیادی وابسته به ویتامین های گروه ب می باشند. به همین منظور آزمایشی در جهت بررسی تأثیر پیش تیمار بذر با ویتامین های گروهB بر رشد و عملکرد کلزا در شرایط فرسودگی بذر در دانشگاه صنعتی شاهرود در اسفند ماه 1396 اجرا شد. آزمایش به صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار بود. تیمارهای آزمایش شامل 3 سطح فرسودگی بذر صفر، 50 و 100 ساعت (به ترتیب به عنوان عدم فرسودگی، فرسودگی متوسط و فرسودگی شدید) با دمای 40 درجه در دستگاه آون و 7 سطح پیش تیمار بذر با ویتامین های گروه B (شاهد، آب مقطر، تیامین، ریبوفلاوین، نیاسین، اسید پانتوتنیک و پیریدوکسین) به مقدار 100 پی پی ام و به مدت 8 ساعت بود. علاوه بر آزمایش مزرعه ای، بذور تیمار شده در آزمایشگاه نیز از نظر صفات مرتبط با جوانه زنی شامل درصد و سرعت جوانه زنی و قدرت گیاه چه مورد ارزیابی قرار گرفتند. برای این منظور بذور در قالب آزمایش فاکتوریل با طرح پایه کاملاً تصادفی در ژرمیناتور و دمای 20 درجه سانتی گراد قرار گرفتند و تیمارها مشابه تیمارهای مزرعه اعمال شدند. با توجه به نتایج به دست آمده از این تحقیق، فرسودگی موجب کاهش برخی صفات از قبیل وزن خشک بوته، طول و قطر ساقه، تعداد کپسول در بوته، تعداد دانه در کپسول، عملکرد دانه، مقدار کلروفیل و کاروتنوئید برگ، درصد روغن و پروتئین دانه و کلیه صفات آزمایشگاهی شامل درصد و سرعت جوانه زنی و بنیه گیاه چه شد. از طرفی پیش تیمار ریبوفلاوین بیشترین طول ساقه و درصد پروتئین دانه، پیش تیمار اسید پانتوتنیک بیشترین تعداد کپسول در بوته، پایداری غشاء و عملکرد که نسبت به حالت بدون پیش تیمار سبب افزایش 59 درصدی گردید. پیش تیمار تیامین بیشترین مقدار کلروفیل برگ بود و کلیه پیش تیمار ویتامین ها سبب افزایش درصد روغن دانه شدند. در بخش آزمایشگاهی نیز بالاترین درصد جوانه زنی و شاخص بنیه گیاه چه مربوط به پیش تیمار ریبوفلاوین بود و پیش تیمار اسید پانتوتنیک بالاترین سرعت جوانه زنی را داشت.