چکیده: کاکوتی( Ziziphora sp.) یکی از گیاهان دارویی متعلق به خانواده نعناعیان است که در زمینه فعالیت ضد میکروبی آن تحقیقات اندکی صورت گرفته است. دراین تحقیق ترکیب شیمیایی اسانس دو گونه کاکوتی رویش یافته در ایران ( بجنورد، شاهرود و گرگان) بررسی و فعالیت ضدباکتریایی اسانس آنها علیه 2 باکتری گرم مثبت(Bacillus cereus, Bacillus licheniformis ) و 2 باکتری گرم منفی(,Escherichia coli Pseudomonas aeruginosa) به دو روش حداقل غلظت مهارکنندگی و باکتری کشی تعیین گردید. نتایج حاصل از گازکروماتوگرافی و طیف سنجی جرمی، به ترتیب وجود 29 ، 31 و 32 ترکیب در اسانس کاکوتی های بجنورد، شاهرود و گرگان نشان داد که ترکیب غالب و مشترک در همه آنها پولژون و پیپریتنون بود. در بین سه نمونه کاکوتی استفاده شده، نمونه بجنورد بیشترین اثر بازدارندگی از رشد باکتریها را نشان داد. دلیل این تفاوت اثر را می توان به وجود درصد بیشتر پولژون در نمونه مذکور نسبت داد. طبق نتایج این بررسی، اسانس کاکوتی به عنوان یک ترکیب نگهدارنده و طعم دهنده طبیعی در فرآورده های غذایی قابل استفاده است.