چکیده: در تحقیق حاضر نتایج یک مطالعه ی آزمایشگاهی در زمینه ی تعیین ابعاد حفره ی آبشستگی حاصل از جت-های ریزشی آزاد در پایین دست دریچه های سدهای مخزنی ارائه شده است. بدین منظور اثر پارامترهای دبی جت (Q_j)، قطر متوسط رسوبات بستر (D_50) و زاویه ی برخورد جت ها (θ) نسبت به صفحه ی افق مورد ارزیابی قرار گرفت. آزمایش های مربوط به این تحقیق در آزمایشگاه هیدرولیک دانشگاه صنعتی شاهرود، در یک فلوم مستطیلی شکل با عرض 1 متر، طول 2/43 متر و ارتفاع 1/11 متر انجام شد؛ به طوری که آبشستگی درون آن تحت تأثیر دیواره های کناری قرار نمی گرفت. جت آب از لوله هایی با مقاطع دایره ای به قطر 1/25 اینچ از ارتفاع 95 سانتی متر بر روی بستر رسوبات پایین دست ریزش می کرد. کف حوضچه ی پایین دست با سه نوع رسوب غیر چسبنده ی یکنواخت با قطر متوسط معادل 1/7، 3/2 و 6/45 میلی متر تا ارتفاع 20 سانتی متر پوشانده شد. آزمایش ها با دبی های متفاوت در محدوده ی 1/32 تا 5/14 لیتر بر ثانیه انجام پذیرفت. نتایج حاصل از تحقیق نشان داد که در تمامی آزمایش های انجام شده، حفره ی آبشستگی در پایین دست جت های ریزشی تشکیل شده و عمق نسبی آبشستگی (d_s/h_tw) تابعی از عدد فرود ذره (F_g) و زاویه ی برخورد جت های ریزشی (θ) می باشد. آنالیز حساسیت صورت گرفته بر رابطه ی عمومی معرفی شده در این تحقیق حاکی از آن بود که با اعمال 10± ، 20± و 30± درصد تغییر در پارامترهای Q_j، D_50 و θ، زاویه ی برخورد جت ها و قطر متوسط رسوبات بستر به ترتیب بیش ترین و کم ترین تأثیر را در تخمین پارامتر d_s/h_tw داشتند. به طوری که اعمال 30± درصد تغییر در Q_j، D_50 و θ، در مجموع d_s/h_tw را به ترتیب 18/65، 9/54 و 57/08 درصد تحت تأثیر قرار داد.