چکیده: هدف از این مطالعه ارزیابی آلودگی، تعیین منشأ و ارزیابی خطر سلامتی فلزات سنگین و هیدروکربن‌های آروماتیک چندحلقه‌ای (PAHs)در غبارهای خیابانی شهر سمنان است. برای این منظور 19 نمونه غبار از سطح خیابان‌های شهر سمنان برداشت گردید. نمونه‌ها پس از آماده‌سازی توسط دستگاه‌هایICP-MS و GC-MSآنالیز شدند. نتایج به دست آمده نشان داد که غلظت Pb، Zn و Cu در بین ایستگاه‌های نمونه‌برداری به‌طور قابل‌ملاحظه‌ای بالا است. میانگین غلظت عناصر مورد مطالعه به صورت >As Zn> Pb> Cu> Ni> Cr کاهش می‌باید. نتایج محاسبه شاخص‌های ژئوشیمیایی نیز نشان داد که در ایستگاه‌های نمونه‌برداری، شدت آلودگی نمونه‌های غبار نسبت به Pb، Zn و Cu به‌طور قابل‌توجهی زیاد است. نتایج بررسی خطرات سلامت انسانی مشخص کرد که خطر غیر سرطان‌زایی HQ برای فلز Pb در تمامی ایستگاه ها به جز 2، 9 و 10 از مسیر بلع برای کودکان، بیشتر از یک است. مقدار خطر غیر سرطان‌زایی کل (HI) همه فلزات سنگین دریافتی از مسیر بلع برای کودکان در همه ایستگاه ها نیز بیشتر از یک به دست آمد. خطر سرطان‌زایی عناصر As، Cr، Ni و Pb از مسیرهای بلع، استنشاق و تماس پوستی در هر دو گروه بزرگسالان و کودکان قابل اغماض است. تجزیه و تحلیل آماری داده‌ها نشان داد که Cu،Zn ,Pb وAs دارای منشأ عمدتاً انسانزاد و Cr و Ni دارای منشأ تا حدی طبیعی هستند. بر اساس آمار توصیفی غلظت PAHs مشخص شد که بیشترین میانگین غلظت مربوط به آنتراسن و کمترین غلظت مربوط به ایندن است. ارزیابی شدت آلودگی هیدروکربن‌های آروماتیک حلقوی در ایستگاه‌های نمونه‌برداری هم نشان داد که ایستگاه‌های S4, S5, S9 وS8 در رده آلودگی شدید و سایر ایستگاه‌ها در رده آلوده یا آلودگی ضعیف (S1) قرار می‌گیرند. در نهایت مشخص شد که منبع اصلی و عمده هیدروکربن‌های حلقوی در غبارهای خیابانی مورد مطالعه از نوع متحرک (Mobile) و پیروژنیک بوده و حاصل احتراق ناقص سوخت‌های فسیلی مایع (نفت، بنزین و گازوئیل) است.