چکیده: آلودگی به فلزات سنگین بویژه در مناطق معدنکاری یکی از مهم‌ترین چالش ها و معضلات زیست محیطی محسوب می‌شود. منطقه معدنی فرومد در غرب ناحیه سبزوار به دلیل وجود معادن کرومیت و معدنکاری های متعدد، مستعد وجود فلزات سنگین مختلف است و احتمال آلودگی خاک و گیاهان به این فلزات وجود دارد. تحقیق حاضر با هدف تعیین غلظت فلزات و شبه فلزاتی چون آرسنیک، کروم، نیکل، مس، روی و سرب در خاک ها و گیاهان اطراف منطقه معدنی فرومد انجام شد. به همین منظور از منطقه مورد نظر به صورت تصادفی 15 نمونه خاک سطحی و 5 نمونه گیاه برداشت شد. غلظت فلزات بالقوه سمی با استفاده از روش ICP-MS تعیین گردید. میانگین غلظت آرسنیک، کروم، نیکل، مس، روی و سرب به ترتیب ppm93/9، ppm5/1182، ppm7/697، ppm13/38، ppm7/60 و ppm56/6 بدست آمد. حداکثر غلظت کروم و نیکل در محدوده معدنکاری و در نزدیکی توده‌های باطله مشاهده شد. همچنین بر اساس شاخص های ژئوشیمیایی محاسبه‌شده ضریب زمین‌انباشت (Igeo)، شاخص آلودگی تک‌عاملی (Pi) و شاخص بار آلودگی (PLI) خاک‌های منطقه معدنی فرومد از نظر کروم و نیکل آلودگی بسیار شدید نشان می‌دهند. نتایج بدست آمده از مقایسه میانگین غلظت فلزات سنگین در نمونه-های گیاه با محدوده سمّی آن ها نشان داد که کروم در محدوده بی خطر (در نزدیکی حد پائینی محدوده سمّی)، فلزات آرسنیک و سرب در محدوده نرمال، مس و روی در محدوده سمّی و در نهایت فلز نیکل با میانگین ppm138 فراتر از محدوده سمّی قرار می گیرد. در نهایت بر اساس ضرایب بیوشیمیایی (ضریب انتقال و تمرکز زیستی) گیاه درمنه دشتی به عنوان یک گونه مناسب برای پاکسازی خاک‌های آلوده به نیکل معرفی گردید.