چکیده: توده گرانیتوئیدی چاه سالار در جنوب غرب نیشابور، در شمال روستای چاه سالار در حاشیه شمالی زون ایران مرکزی واقع شده است. بر اساس مشاهدات صحرایی، پتروگرافی و نمودارهای ژئوشیمیایی طیف ترکیب سنگ شناسی این توده را دیوریت، کوارتزدیوریت، گرانودیوریت و گرانیت تشکیل می دهند. گرانیت ها عضو تفریق یافته این مجموعه هستند که به صورت دایک یا آپوفیز این توده نفوذی را قطع می کنند. پگماتیتهای گرانیتی و توده های کوارتزولیتی همراه آنها، تفریق یافته ترین عضو مجموعه سنگ شناسی را تشکیل می دهند. معادلهای نیمه عمیق سنگهای نفوذی نامبرده نظیر آندزیت پیروکسن دار، آندزیت، تراکی آندزیت و داسیت به صورت دایک یا گنبد، توده نفوذی را قطع می کنند که البته در نمودارهای ژئوشیمیائی همگی ترکیب تراکی-آندزیتی نشان می دهند. سنگهای گرانیتوئیدی نامبرده انواع بافتهای گرانولار، میرمکیتی، گرافیکی، پورفیری، میکرولیتی پورفیری و جریانی را نشان می دهند. به استثناء گرانیتها که بسیار تفریق یافته اند، سایر ترکیبات سنگی بر روی نمودارهای تغییرات اکسیدهای عناصر اصلی، کمیاب و کمیاب خاکی در مقابلSiO2 یا اندیس تفریق، تغییرات نسبتاً پیوسته ای نشان می دهند. روندهای تغییرات در نمودارهای عناصر سازگار و ناسازگار در مقابل یکدیگر، نشان دهنده آن است که این پیوستگی و ارتباط ترکیبی از نوع تبلور تفریقی است. ویژگیهای ژئوشیمیایی، حاکی از ماهیت کالک -آلکالن و متاآلومین این توده و تعلق آن به گرانیتوئیدهای نوع I می باشد. دیاگرامهای متمایز کننده محیط تکتونیکی نیز نشان می دهند که توده گرانیتوئیدی چاه سالار به گرانیتوئیدهای کوهزایی نوع کمان آتشفشانی(VAG) و همچنین گرانیتوئیدهای جزایر قوسی(IAG) تعلق دارد. بررسی جامع ویژگیهای زمین شناسی صحرایی، پتروگرافی و ژئوشیمیایی حکایت از آن دارد که ماگمای سازنده این توده نفوذی از طریق ذوب بخشی ورقه اقیانوسی فرورونده(متابازیت) با ترکیب آمفیبولیتی یا گوه گوشته ای متاسوماتیزم شده حاصل شده و سپس از طریق فرایند تبلور تفریقی، آلایش یا اختلاط ماگمایی تحول یافته است.