چکیده: تاری یکی از خرابی های متداول در تصاویر طبیعی است. این خرابی به دلیل سرریز اطلاعات یک پیکسل در پیکسل های همجوار آن ایجاد می شود. تاری انواع مختلفی دارد. عدم آگاهی از نوع تاری تصویر، روش های رفع تاری را با مشکل مواجه می سازد. در این تحقیق، روشی در حوزه مکان ارائه شده است که قادر به تشخیص تاری های متداول در تصاویر دیجیتال به صورت سراسری و محلی است. این روش در مقایسه با دیگر روش های تشخیص تاری از سرعت و دقت بالاتری برخوردار است. همچنین، این روش می تواند سطح (میزان) تاری تصویر را نیز با دقت خوبی برآورد نماید. روش پیشنهادی در این پایان نامه از مفهوم همبستگی در تصویر برای شناسایی انواع مختلف تاری و تعیین شدت آن ها استفاده می کند. همبستگی، میزان اثرگذاری و ارتباط بین پیکسل ها را نشان می دهد. در تاری های مختلف، بسته به نوع آن ها، نحوه و میزان همبستگی پیکسل های همجوار متفاوت است. وجه تمایز تاری حرکتی وجود همبستگی پیکسل ها تنها در یک جهت خاص است. در سایر تاری ها همبستگی در همه جهت ها یکسان است. در تاری گوسی میزان اثرگذاری پیکسل-های همجوار وابسته به فاصله آن ها از پیکسل مورد نظر است. وجه تمایز تاری ناشی از عدم تنظیم لنز و تاری مستطیلی موقعیت پیکسل های اثرگذار بسته به شکل هسته آن هاست. شکل هسته در تاری ناشی از عدم تنظیم لنز، دایره و در تاری مستطیلی، مستطیل است. با افزایش میزان تاری تصویر، تاثیرگذاری پیکسل های همجوار و همبستگی آن ها بیشتر خواهد شد. بنابراین، در روش پیشنهادی ابتدا برای تصویر ورودی چند نقشه همبستگی به دست می آید. سپس از ویژگی های مبتنی بر هیستوگرام این نقشه های همبستگی برای تشخیص نوع و شدت تاری استفاده می شود. برای ارزیابی روش پیشنهادی پایگاه داده ای حاوی تصاویر تار و غیرتار تهیه شده است. دقت روش پیشنهادی در تشخیص نوع تاری در تاری های سراسری و محلی به ترتیب 90.4% و 80.1% است. همچنین روش پیشنهادی سطح تاری را با دقت 91.2% تشخیص می دهد. برای ارزیابی عملکرد روش پیشنهادی در تشخیص تاری دو نمونه از جدیدترین روش ها در حوزه مکان و فرکانس پیاده-سازی شده است. روش پیشنهادی از نظر دقت و سرعت اجرا نسبت به این دو روش عملکرد بهتری دارد.