چکیده: نحوه تصرف محل سکونت (یا نوع اسکان) افراد می تواند به صورت ملکی عرصه و اعیان، ملکی اعیان، اجاری، رهن، در برابر خدمت، رایگان و سایر باشد. شناخت نوع اسکان خانوارها و عوامل تعیین کننده آن در سیاست گذاری حوزه مسکن در کاهش اجاره نشینی و تنظیم بازار رهن و اجاره مسکن کمک کننده است. لذا در این پژوهش عوامل موثر بر نوع اسکان خانوارهای ایرانی در نقاط شهری کشور و مدلسازی آن مورد مطالعه قرار گرفته است. داده های مورد استفاده شامل ریز اطاعات پرسشنامه های طرح آمارگیری هزینه و درامد خانوارهای شهری در سال 1400 است که از سایت مرکز آمار ایران قابل دستیابی است. نمونه آماری اولیه شامل 19618 مشاهده است که جمعیتی در حدود 64 هزار نفر را پوشش میدهد. پالایش داده های خام در محیط اکسل با استفاده از تابع PivotTable و مدلسازی پژوهش در محیط نرم افزار R با رویکرد رگرسیون لاجیت چندجمله ای انجام یافته است. تحیل آمارتوصیفی داده ها نشان میدهد که در سال 1400 اسکان خانوارهای شهری 70 درصد از نوع ملکی عرصه و اعیان، 8/14 به صورت اجاری و 4/5 درصد به صورت رهن بوده است. برآورد ضرایب متغیرهای مدل تحقیق نشان میدهد که عوامل متعددی مانند درآمد، وضع فعالیت، سطح تحصیلات، وضع زناشویی، وضع سواد و تحصیل، سن و جنسیت اعضای خانوار و تعداد افراد خانوار و هزینه ها و سرمایه گذاری خانوار در نوع اسکان موثر است. مقایسه مقدار ضرایب براورد شده متغیرها و سطح معنی داری آنها در هفت نوع مدل اسکان نشان میدهد که اهمیت نسبی متغیرها در نوع اسکان خانوارها یکسان نیست. در اسکان از نوع ملکی عرصه و اعیان ضریب متغیرهای درآمد خانوار از مشاغل آزاد، درآمدهای متفرقه خانوار و تعداد افراد شاغل حقوق بگیر خانوار معنی دار است. در حالیکه ضریب متغیرهای درآمد یارانه و درآمد پولی اعضای شاغل خانوار از مشاغل مزد و حقوق بگیری معنی دار نبوده و لذا تاثیری بر اسکان ملکی عرصه و اعیان خانوار ندارد.