چکیده: از دیرباز پیروی از یک فرآیند مدون برای کسب و کار یا اصطلاحا الگوی کسب و کار در پیشبرد فعالیت های اقتصادی نقش به سزایی داشته است. امروزه مفهوم الگوی کسب و کار برای تعریف چگونگی ایجاد، ارائه و جذب ارزش های یک شرکت جهت دستیابی به سودآوری و مزیت رقابتی استفاده می شود. براین اساس ناظر بر شرایط محیطی، شایستگی ها و فرآیندهای تجاری شرکت ها تاکنون شاهد ظهور الگوهای کسب و کار متعددی از سوی اندیشمندان بوده ایم. شرایط بحرانی و تکانه های اقتصادی از جمله موانع پیش بینی نشده است که به نسبت میزان شدت حادث شدن، الگوی توسعه کسب و کار را تحت تاثیر قرار می دهند. این تاثیر در کسب و کارهای کوچک و متوسط بیش از سایر کسب و کارهاست. با توجه به اهمیت موضوع، این تحقیق با هدف ارائه الگوی توسعه کسب و کار این شرکت ها در شرایط بحرانی به شیوه پژوهشی ترکیبی (کیفی -کمیّ) انجام شد. پس از بررسی ادبیات موضوع، 107 مؤلفه مؤثر در قالب 11 شاخص شناسایی شد و با استفاده از روش دلفی، 8 شاخص به عنوان متغیرهای الگوی نهایی مورد تایید اعضای پنل قرار گرفت. برای بررسی میزان تاثیرپذیری متغیرهای الگو با روش معادلات ساختاری، واحدهای تولیدی صنایع غذایی شهرک صنعتی طوس از طریق پرسشنامه مورد ارزیابی قرار گرفت. از دستاوردهای این تحقیق شناسایی عوامل اثرگذار بر توسعه کسب و کارهای کوچک و متوسط در قالب یک الگوی جامع است، که کاربست آن می تواند به سیاستگذاران، فعالان اقتصادی و محققان حوزه کسب وکار یاری رساندند .