چکیده: عملیات انفجار از جمله مهم ترین فرآیندهای استخراج معادن روباز است که توأم با عوارض نامطلوب و ناخواسته است. یکی از عوارض عملیات انفجار، پدیده پرتاب سنگ است که می تواند پیامدهای ناخوشایندی همچون آسیب به تجهیزات و افراد در معدن ایجاد کند. اولین قدم برای کاهش آثار زیان بار این پدیده، پیش بینی آن است. روش های متعددی از جمله روش ها تجربی، روش های ریاضی و هوش مصنوعی برای پیش بینی پرتاب سنگ وجود دارند. روش های هوش مصنوعی نسبت سایر روش ها، از دقت، کارآیی و سرعت بالاتری برخوردار هستند. عوامل تاًثیرگذار بر پدیده پرتاب سنگ به دو دسته اصلی قابل کنترل و غیرقابل کنترل تقسیم بندی می شوند. هدف این تحقیق، پیش بینی پرتاب سنگ در معدن انگوران است. برای این منظور، مشخصات 91 انفجار به منظور پیش بینی پدیده پرتاب سنگ در معدن سرب و روی انگوران، جمع آوری شد، سپس مدل هایی با استفاده از روش های سیستم استنتاج عصبی فازی تطبیقی در نرم افزار MATLAB و ماشین بردار پشتیبان در نرم افزار Weka، برای پیش-بینی پرتاب سنگ ساخته شد. میزان ضریب تعیین و مجذور میانگین مربعات خطا برای سیستم استنتاج عصبی فازی تطبیقی به ترتیب 0.959 و 6.878 و برای ماشین بردار پشتیبان به ترتیب 0.974 و 5.522 به دست آمده است، که نشان دهنده کارآیی بهتر مدل ماشین بردار پشتیبان است. در نهایت، با استفاده از روش دامنه کسینوس، تحلیل حساسیت بر روی پارامترها صورت گرفت که مشخص شد پارامتر خرج ویژه و اضافه حفاری به ترتیب بیشترین و کمترین تاًثیر را در پرتاب سنگ معدن انگوران داشته اند. با آگاهی از میزان طول پرتاب سنگ، می توان روش های کنترل کننده ای را برای کاهش آثار زیان بار این پدیده به کار گرفت که در نهایت باعث بهبود عملکرد عملیات آتشباری و معدنکاری خواهد شد.