چکیده: امروزه در شهرهای بزرگ، مترو ها و تونل های شهری به عنوان یکی از کلیدی ترین و مهم ترین زیرساخت های شبکه حمل و نقل شهری به شمار می آیند. هر چه محیط شهری شلوغ تر و فضای سطحی محدودتر شده، نیاز به ایجاد سازه های زیر سطحی مانند تونل ها برای تامین این زیرساخت ها، بیشتر احساس می شود. با توجه به اینکه، پروژه های جدید تونل باید در زیر مناطق پر جمعیت شهری ساخته شوند، ساخت و اجرای این سیستم های زیرزمینی ممکن است عوارضی را برای تاسیسات و آسیب به سازه های سطحی و زیر سطحی در پی داشته باشد. هدف اصلی این تحقیق مدلسازی عددی نشست ساختمان های خط یک مترو تبریز در اثر حفاری تمام مقطع به روش EPB می باشد. بدین منظور ابتدا نتایج حاصل از رفتارسنجی ساختمان های واقع در محدوده ایستگاه 11 تا 12 خط یک مترو تبریز که با استفاده از دوربین نقشه برداری انجام گرفته شده بود دسته بندی و جابجایی نهایی ساختمان ها حاصل گردید. با استفاده از اندیس آسیب پذیری رانکین و نتایج نهایی رفتارنگاری، ساختمان های محدوده مورد بررسی طبقه بندی شده و مشخص گردید ساختمان های شماره 3، 4، 5، 6، 20، 21، 22، 23، 32، 33، 34، 40، 41، 42، 43 نسبت به سایر ساختمان ها در معرض آسیب بیشتری قرار دارند. به همین منظور برای بررسی بیشتر از مدلسازی عددی سه بعدی با استفاده از نرم افزار Plaxis 3D Tunnel برای بررسی مقاطع بحرانی مورد نظر استفاده شده است. برای تعیین دقیق منحنی نشست ساختمان ها، تحلیل حساسیت در راستای طولی مدل انجام گرفته شده و با توجه به نتایج حاصل از تحلیل حساسیت مشخص گردید که در فاصله D3 از ابتدا و انتهای ساختمان تا مرز مدل نشست ها به حالت ایستا می-رسد. سپس با استفاده از این مدل بهینه، نشست سطح زمین و ساختمان ها در 7 فاز هنگام عبور دستگاه حفاری از زیر یا کنار ساختمان و یک فاز نهایی که آخرین سیستم نگهداری نصب شده به فاصله D3 از انتهای ساختمان قرار دارد بررسی شده و در نهایت به مقایسه نتایج حاصل از مدل عددی و نتایج واقعی پرداخته شده است. این مقایسه نشان می دهد که مقادیر بدست آمده از مدل عددی در محدوده نتایج حاصل از رفتارنگاری ساختمان ها قرار دارند. همچنین محدوده تاثیر حفاری تونل در تمامی مقاطع در جهت عرضی، تا 40 متری از محور مرکزی تونل بوده و ساختمان ها هر چه دورتر از محور مرکزی تونل قرار بگیرند، تاثیرپذیری کمتری از مراحل مختلف تونلسازی دارند.