چکیده: معدنکاری روباز با نرخ تولید بالا نیازمند به کارگیری ماشین‏آلات بزرگ است. فراهم کردن و به کارگیری این ماشین‏آلات و حفظ و نگهداری آن‏ها نیازمند سرمایه‏گذاری‏ کلان می‏‏باشد. عملیات واحد معدنکاری شامل چالزنی، انفجار، بارگیری و باربری است که بارگیری یکی از مهم‏ترین بخش عملیات واحد معدنکاری، نقش قابل توجهی در نرخ تولید معدن دارد و در صورت توقف آن کل عملیات متوقف خواهد شد. توقفات پیش‏بینی نشده سبب افزایش هزینه‏های نگهداری و تعمیرات، کاهش سود، تاخیر در انجام سفارشات و تحویل به موقع آن به مشتری و در نهایت کاهش اعتبار شرکت شده و نارضایتی مشتری را بهدنبال‏ خواهد داشت. مدیریت قطعات یدکی و تدارکات بخشی از مدیریت پشتیبانی محصولات و مؤثر در هزینه چرخة عمر محصول است. دسترسی به قطعات یدکی به هنگام نیاز، زمان افت سیستم را کاهش و کارایی آن را افزایش داده درنتیجه سود حاصل از کل پروژه را افزایش خواهد داد. در این رساله از شاخص قابلیت اطمینان در تخمین قطعات یدکی استفاده‌ ‌شده است. در تکمیل این رویکرد و به‌منظور نزدیک‌تر کردن هر چه بیشتر نتایج تحلیل به شرایط واقعی، تأثیر شرایط محیطی مؤثر (عملیاتی) به‌عنوان "فاکتورهای ریسک مشهود" نیز در تحلیل‌ها اضافه شد. که صرف‌نظر از شرایط محیط کاری سخت و خشن معدن در تحلیل‌ها، خلل بزرگی در کلیه نتایج حاصله به دنبال خواهد داشت. با این ‌وجود امکان تعیین و واردکردن تمامی فاکتورهای ریسک مشهود در تحلیل وجود ندارد. چراکه برخی از فاکتورهای ریسک مانند تأثیر تصمیم‌های مدیریتی، برندهای مختلف، تخصص‌های اپراتور و ... به دلایل مختلف ازجمله قابل ثبت نبودن و عدم امکان کمی سازی، کمبود اطلاعات، عدم شناخت دقیق محیط، کمبود تخصص، باوجود مشهود بودن ثبت‌نشده و یا به‌درستی طبقه‌بندی نمی‌شوند و یا کوتاهی بازه گردآوری داده، پنهان خواهد ماند که این فاکتورها تحت عنوان "فاکتورهای ریسک نامشهود" در تحلیل اضافه می شود. برای بررسی بیشتر تأثیر فاکتورهای ریسک مشهود و نامشهود بر روی تابع قابلیت اطمینان (تخمین پارامترهای مربوطه) و در نهایت تخمین تعداد قطعات یدکی بر اساس تابع قابلیت اطمینان به دست آمده، الگوریتمی در 5 مرحله پیشنهاد می شود. بدین منظور از بسط‌های مبتنی بر مدل‌های رگرسیونی کاکس استفاده شده است؛ زیرا این مدل‌ها قادر به تحلیل هم‌زمان‌ داده‌های عملکردی (داده‌های زمانی) و شرایط محیطی مؤثر (فاکتورهای ریسک مشهود و نامشهود) می‌باشند. در گام بعدی نیز، به‌منظور صحت سنجی الگوریتم ارائه‌شده برای تخمین قطعات یدکی بر اساس فاکتورهای ریسک مشهود و نامشهود نمونه موردی از سیستم ناوگان بارگیری (ناخن باکت بیل مکانیکی کاترپیلار 390 DL معدن شماره 1 سنگ آهن گل گهر سیرجان) انتخاب شد. پس از تشکیل‌ بانک داده‎ها طی 24 ماهه برای 4 بیل‎مکانیکی‎ داده‎های موردنیاز در دو قالب داده‎های زمانی شامل زمان تا وقوع خرابی‎ها (TTFs) و فاکتورهای ریسک مشهود شامل نوبت‌کاری〖(Z〗_1)، نوع‌سنگ ‌‌‌‌‌‌‍‎‌‌‌‌‌‌‌〖(Z〗_2)، گروه‌عملیاتی 〖(Z〗_3)، دما ‌‌‌‌‌‌‌‌〖(Z〗_4)، بارندگی ‌‌‌‌‌〖(Z〗_5)‌‌‌‌‌‌ و کد‌ماشین ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌〖(Z〗_6) استخراج شد. نتایج حاصل آزمون نرخ درستنمایی بیشینه تأییدکننده وجود فاکتورهای ریسک نامشهود در داده‌ها است، لذا از مدل نمایی- نرخ مخاطرات متناسب ترکیبی با مقدار ضریب شکنندگی 297/0 به‌عنوان تابع قابلیت اطمینان استفاده ‌شده است. نتایج مدیریت قطعات یدکی با مدل نرخ مخاطرات متناسب ترکیبی برای یک سال برای سناریوهای موجود به ترتیب 76، ۱۲9،۲۲2 عدد و تابع کلاسیک نمایی112 عدد پیش‌بینی‌شده است. نتایج مطالعات انجام‌گرفته تأثیر چشمگیر و بارز فاکتورهای ریسک نامشهود را در تحلیل‌ مدیریت قطعات یدکی نشان می‌دهد.