چکیده: ساخت افزایشی به مجموعه فرآیندهایی گفته می شود که در طی آن، یک مدل سه بُعدی با استفاده از رایانه، طراحی شده و بر اساس قرارگیری لایه به لایه‌ مواد، به یک قطعه فیزیکی تبدیل می-شود. مدل سازی لایه‌نشانی ذوبی که تحت عنوان FDM شناخته می شود، به عنوان یکی از روش های ساخت افزایشی معرفی شده است. در پژوهش پیش رو، با استفاده از این فرآیند، نمونه‌های استاندارد از جنس فیلامنت PETG تحت ترکیبات متنوعی از متغیرهای ورودی چاپ شدند و خواص مکانیکی آن-ها تحت ارزیابی قرار گرفت. در فاز اول پژوهش، با استفاده از اصول طراحی آزمایش، تأثیر متغیرهای ورودی همچون: ارتفاع لایه، دمای نازل و سرعت چاپ بر خواص کششی، ضربه‌ای و سختی قطعات چاپ شده، مورد مطالعه قرار گرفت. بدین منظور، متدلوژی سطح پاسخ و طرح باکس- بنکن به عنوان روش طراحی آزمایش انتخاب شدند. در ادامه، تحلیل واریانس داده های حاصل از آزمون‌های کشش، ضربه و سختی‌سنجی انجام شد. نتایج حاصل از تحلیل واریانس نشان داد که مجذور سرعت چاپ به عنوان عبارت موثر بر استحکام تسلیم شناخته می شود. همچنین، عبارات تعاملی حاصل ضرب ارتفاع لایه در سرعت چاپ، حاصل ضرب دمای نازل در سرعت چاپ و مجذور دمای نازل به عنوان عبارات موثر بر استحکام شکست، شناسایی شدند. علاوه بر این، عبارت مرتبه اول ارتفاع لایه، عبارات تعاملی حاصل ضرب ارتفاع لایه در دمای نازل و حاصل ضرب دمای نازل در سرعت چاپ و مجذور سرعت چاپ به عنوان عبارات مؤثر بر استحکام ضربه‌ای معرفی شدند. از سوی دیگر، مقادیر بهینه متغیر های ورودی با هدف بیشینه سازی خواص مکانیکی با استفاده از روش مطلوبیت، تعیین شدند. به منظور صحه گذاری پاسخ های حاصل از فرآیند بهینه‌سازی و همچنین سنجش دقت مدل های رگرسیون، آزمون‌های تجربی با استفاده از شرایط بهینه متغیرهای ورودی فرآیند به انجام رسید. نتایج حاصل از آزمون‌های صحه-گذاری با درصد اختلاف اندکی، نتایج حاصل از فرآیند بهینه‌سازی را تأیید نمود. در فاز دوم پژوهش، تأثیر متغیرهای ورودی همچون: الگوی پرشوندگی، جهت‌گیری چاپ بر روی بستر و زاویه اعمالی چاپ بر خواص کششی و ضربه‌ای قطعات تولیدی، مورد مطالعه قرار گرفتند. نتایج نشان داد که چاپ نمونه با استفاده از الگوی مربعی منتج به افزایش استحکام تسلیم، استحکام کششی نهایی و استحکام شکست می شود. علاوه بر این، چاپ قطعه بر روی لبه، منتج به افزایش استحکام کششی نهایی و استحکام ضربه‌ای می شود. از سوی دیگر، چاپ نمونه تحت زوایای 45 درجه و 90 درجه به ترتیب منتج به افزایش استحکام کششی نهایی و استحکام ضربه‌ای خواهد شد.