چکیده: دمای سطح پنل های فتوولتائیک با افزایش تابش خورشیدی، افزایش می یابد. این امر منجر به کاهش توان الکتریکی پنل و همچنین کاهش عمر آن می گردد. جهت رفع مشکل یاد شده روش های مختلفی ارائه گردیده که یکی از این روش ها استفاده از لوله گرمایی ترموسیفونی می باشد. با اتصال لوله گرمایی ترموسیفونی به پشت پنل به عنوان تبخیرکننده و اتصال بخش دیگر لوله تحت عنوان چگالنده به یک مخزن آب، انتقال حرارت از پشت پنل به آب درون مخزن صورت می پذیرد و در نتیجه دمای سطح پنل را می توان کاهش داد. در این پژوهش به مقایسه تئوری و تجربی تاثیر سطح مقطع ترموسیفون که شامل تک لوله گرمایی با سطح مقطع دایره ای و تک لوله گرمایی با سطح مقطع مربعی می باشد، پرداخته می شود. همچنین مقایسه تعداد لوله های گرمایی متصل به پشت پنل که شامل تک لوله گرمایی و آرایه دو لوله گرمایی با سطح مقطع دایره ای است، نیز بررسی شده است. در طراحی جدید صورت گرفته جهت داشتن انتقال حرارت بهتر، سلول های خورشیدی بر روی یک صفحه آلومینیومی مونتاژ شده است. همچنین شیارهایی بر روی هر سه پنل مطابق با سطح مقطع لوله ها در راستای طول پنل زده شده تا سطح تماس لوله های گرمایی ترموسیفونی با صفحه آلومینیومی بیشتر گردد. در حالت تک لوله دایره ای و مربعی محل شیار و اتصال لوله ها در مرکز پنل و برای دولوله ای دو شیار با فاصله از هم در مرکز آن در نظر گرفته شده است. ضمنا تاثیر سه مقدار مختلف از نسبت پرشدن شامل 25، 45 و 65 درصد نیز مورد بررسی قرار گرفته است. بنابر نتایج بدست آمده تجربی، بهترین عمکرد سیستم در نسبت پرشدن 45 درصد حاصل می گردد. در مقایسه بین سطح مقطع دایره ای و مربعی، سطح مقطع مربعی با توجه به سطح تماس بیشتر و موثرتری که با پشت پنل دارد، عملکرد بهتری نسبت به تک لوله دایره ای از خود نشان می دهد. در این حالت مقدار حرارت منتقل شده به آب مخزن در تک لوله مربعی، 45/26 درصد نسبت به تک لوله دایره بیشتر بوده است. در مقایسه تعداد لوله های گرمایی متصل به پنل نیز در حالت دو لوله ای شاهد 03/47 درصد حرارت منتقل شده بیشتر نسبت به تک لوله دایره ای بوده ایم. از نظر الکتریکی در نسبت پرشدن 45 درصد، برای پنل خنک کاری شده با تک لوله دایره ای و مربعی به ترتیب51/2 و85/3 درصد توان خروجی بیشتری نسبت به پنل ساده ثبت گردیده است. همچنین در این پایان نامه علاوه بر بررسی تجربی مدلسازی سیستم نیز صورت گرفت. پس از اعتبارسنجی مدل ریاضی ارائه شده با نتایج تجربی، درصد خطای لحظه ای دمای آب مخزن در حالت تک لوله دایره ای، مربعی و دولوله دایره ای به ترتیب برابر 75/3، 54/11 و 41/4 می باشد. همچنین مقدار درصد خطای تغییرات دما که به نوعی بیان کننده درصد خطای حرارت دریافت شده بین مدلسازی و نتایج تجربی نیز است، به طور متوسط 62/27 بدست آمده است.