چکیده: پیش‌بینی طیف آسیب لرزه‌ای یک سازه، که هر دو ویژگی سازه‌ای و زلزله را در برمی‌گیرد، در زمان طراحی سازه‌های جدید و هم برای ارزیابی تاب‌آوری سازه‌های موجود از اهمیت زیادی برخوردار است. هدف این پژوهش ارزیابی دقیق آسیب و پیش‌بینی طیف آسیب لرزه‌ای تحت اثر زلزله‌های ایران با استفاده از برنامه‌نویسی بیان ژن است، که ‏یک تکنیک یادگیری و بهینه‌سازی براساس اصول ژنتیک و زیست‌شناسی مولکولی می‌باشد. برای این منظور، یک سیستم یک درجه آزادی غیرالاستیک تحت مجموعه‌ای از رکوردهای زلزله‌های ایران برای محاسبه آسیب طیفی (‏دقیق) ‏استفاده می‌شود، تا طیف آسیب یا خرابی محاسبه ‌شود. سپس با استفاده از برنامه‌نویسی بیان ژن مدل ریاضی صریح مبتنی بر برنامه‌نویسی ژنتیک و الگوریتم‌های ژنتیک استخراج می‌شود. پیش‌بینی آسیب احتمالی برای طیف وسیعی از سازه‌ها، که می‌تواند مستقیماً توسط طیف‌های آسیب ارائه شود، می‌تواند در طراحی سازه‌های جدید مقاوم و یا ارزیابی مقاومت لرزه‌ای سازه‌های موجود مورد استفاده قرار گیرد. شاخص آسیب پارک_انگ برای تعیین کمیت خسارت لرزه‌ای یا طیف آسیب استفاده می‌شود .هر دو ویژگی سازه‌ای و زلزله در پیش‌بینی مدل‌ طیف آسیب لرزه‌ای ‏نقش خواهد داشت. ویژگی‌های سازه‌ای مورد استفاده عبارتند از دوره تناوب ‏(T)‏، ضریب کاهش مقاومت ‏(R_u)‏، ضریب شکل‌پذیری‏μ_u))، نسبت میرایی (‏(ζ، نسبت سختی پس از تسلیم ‏(α)‏ و ثابت شاخص آسیب پارک_انگ (β) همچنین برخی از ویژگی‌های زلزله شامل بزرگای‏(M)‏، فاصله سایت تا منبع زلزله ‏〖(R〗_JB) و سرعت‌های موج برشی خاک متناظر در عمق 30 متر〖(V〗_"s.30" ) هنگام تعیین آسیب طیفی در نظر گرفته شدند. در انتها یک معادله ساده شده برای تسهیل در اندازه‌گیری طیف آسیب لرزه‌ای بالقوه سازه‌ها، برای حرکات زمین در ایران که هر دو ویژگی سازه‌ای و زلزله را در بر می‌گیرد پیشنهاد شده ‌است.