چکیده: استفاده از مصالح نوین در صنعت مهندسی عمران روزبه‌روز در حال افزایش است. یکی از این مصالح، میلگردهای کامپوزیتی هستند که استفاده از آن‌ها در مسلح کردن تیرهای بتنی سبب بهبود مقاومت خمشی، مقاومت در برابر خوردگی و همچنین به دلیل رفتار الاستیک تا لحظه گسیختگی موجب کاهش تغییر شکل‌های ماندگار در سازه می‌شوند. از طرف دیگر میلگردهای فولادی سبب جذب انرژی بیشتر و شکل‌پذیری بهتر می‌شوند. گرچه ترکیب فولاد و FRP باعث خواص بهتر سازه‌ای نسبت به اعضای بتنی مسلح شده با فولاد و FRP تنها می‌شود، بااین‌وجود تاکنون تحقیق جامعی درزمینه تعیین درصد بهینه میلگردهای فولادی و FRP در تیرهای بتن مسلح گزارش نشده است. هدف این پژوهش ترکیب میلگردهای کامپوزیتی با میلگردهای فولادی در تسلیح تیرهای بتنی به‌منظور تحقق رفتار غیرخطی دوسطحی و کاهش تغییر شکل‌های ماندگار می‌باشد. بدین منظور ابتدا معادلات تعادل، روابط ساختاری و معادلات سازگاری موردنیاز جهت تحلیل خمشی تیرهای بتنی مسلح با میلگردهای فولادی و FRP تحت سطوح مختلف بارگذاری ارائه و بر مبنای آن یک برنامه کامپیوتری در نرم‌افزار متلب تهیه گردید. پس از صحت سنجی روابط تحلیلی و کد متلب، تعداد 3600 تیر بتنی هیبریدی که مقاومت مشخصه بتن، مقدار تنش جاری‌شدگی میلگرد، نوع میلگردهای FRP، درصد میلگردهای فشاری فولادی، درصد میلگردهای کششی فولادی/FRP در آن‌ها با یکدیگر متفاوت است تحلیل و رابطه ی لنگر-انحنا در آن‌ها تعیین گردید. با معرفی دو شاخص بی‌بعد شکل‌پذیری و نسبت ماندگار، روابط لنگر-انحنای بدست آمده بررسی و بر مبنای سعی در بیشینه کردن این دو شاخص، تلاش شد تا مقادیر بهینه پارامترهای مختلف تیر که منجر به بهترین پاسخ سازه ای در تیرهای بتن مسلح هیبریدی می شوند، تعیین گردند. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که بهترین مقدار درصد میلگردهای کششی FRP در یک مقطع تیر بتنی هیبریدی جهت داشتن هم‌زمان بیشترین شکل‌پذیری و مقدار لنگر خمشی مقاوم و درعین‌حال کمترین میزان تغییرشکل های ماندگار عبارت‌اند از0.75×ρ_f^bal ، 1×ρ_f^bal و 1.25×ρ_f^bal. این مقدار برای میلگردهای کششی فولادی برابر است با ρ_s^min. همچنین مقدار بهینه برای میلگردهای فشاری فولادی هم عبارت‌اند از0 و ρ_s^min. بهترین و بهینه‌ترین مشخصات برای مصالح مصرفی در تیرهای بتن مسلح هیبریدی عبارت‌اند از بتن با مقاومت مشخصه 35 Mpa، میلگردهای فولادی با تنش تسلیم 400 Mpa و میلگردهای FRP از جنسGFRP. به‌کارگیری هم‌زمان میلگردهای فولادی و میلگردهای FRP در تیرهای بتن مسلح هیبریدی فولادی/FRP، سبب افزایش جذب انرژی و همچنین افزایش شکل‌پذیری تیر می‌شود. علاوه بر این، به‌کارگیری هم‌زمان این میلگردها سبب افزایش لنگر نهایی قابل‌تحمل توسط تیر شده و درعین‌حال تغییر شکل‌های ماندگار در سازه را کاهش می دهند.